%0 Journal Article %T تحول مرتبۀ ترخانی در انتقال از جامعۀ تورانی به ایران عصر مغول %J تحقیقات تاریخ اجتماعی %I پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی %Z 2383-0484 %A خیراندیش, عبدالرسول %D 2012 %\ 03/10/2012 %V 1 %N 2 %P 39-49 %! تحول مرتبۀ ترخانی در انتقال از جامعۀ تورانی به ایران عصر مغول %K مغولان %K ایلخانان %K ترخانی %K یاسا %K خان %K ‌قراجو %R %X ترخان لغتی ترکی به معنای آزادة معاف از انجام خدمات یا مصون از مجازات و مرتبه‌ای شناخته‌شده در میان ترکان و مغولان بوده است. چنان‌که چنگیزخان به دو نفر که در موقعیتی بسیار حساس و خطرناک به او کمک کرده بودند، چنین مرتبه‌ای داد. نه‌تنها منابع ایرانی تاریخ مغول به این رخداد توجهی خاص نشان داده‌اند، بلکه بعدها چنین مرتبه‌ای به‌وسیلة دولت مغول در ایران (ایلخانان) نیز برقرار شد. از آن‌جا که در مناسبات حقوقی و مدنی ‌جامعة ایرانی چنین پدیده‌ای سابقه نداشت، در قدم اول حضور ترخان‌هایی از مغولان در ایران،‌ عاملی جالب توجه برای ثبت در تاریخ دانسته شده است. اما طی تحولاتی که در ایران عصر ایلخانی پدید آمد، مرتبۀ ترخانی برای مصونیت از مجازات در جرائم مربوط به دربار و دیوان و سرانجام برای کسب معافیت مالیاتی کاربرد یافت. %U https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_305_183c6b2fbe1e24a303388bff75747ead.pdf