TY - JOUR ID - 2444 TI - خندیدن در نوع ادبی طنز و تاریخ اجتماعی فرهنگی ایران قرون میانه اسلامی JO - تحقیقات تاریخ اجتماعی JA - SHC LA - fa SN - 2383-0484 AU - صیامیان گرجی, زُهیر AU - احمدوند, عباس AU - کارگر جهرمی, فاطمه AD - استادیار تاریخ/ دانشگاه شهید بهشتی AD - استادیار تاریخ و تمدن ملل اسلامی/ دانشگاه بهشتی AD - کارشناسی ارشد تاریخ تمدن Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 7 IS - 1 SP - 189 EP - 218 KW - تاریخ اجتماعی ایران KW - تاریخ فرهنگی ایران KW - طنز در ادبیات عربی KW - طنز در ادبیات فارسی DO - 10.30465/shc.2017.2444 N2 -   خندیدن کنشی انسانی است که در نظام‌های اجتماعی و فرهنگی مختلف معنا، مصداق و شکل‌های بیانی و عملی متفاوتی دارد. معنای خندیدن در صورت‌بندی اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی در قرون میانه در قالب ادبی طنز مفهوم‌پردازی شده و سبک بیانی معینی یافت. بررسی مبانی و تحول این نظام معنایی در فرهنگ ادبی طنز می‌تواند سبب شناسایی وضعیت اجتماعی-‌فرهنگی جامعه اسلامی شود. از اینرو روند ساخت‌یابی و نظام‌مند‌شدن مفاهیم، معانی، موضوعات و مصداق‌های نوع ادبی طنز در زمینه تاریخ فرهنگی-‌اجتماعی متون تاریخی مساله مقاله است. پرسش اصلی این است که روند شکل‌یابی نوع ادبی طنز که کنش انسانی،اجتماعی، فرهنگی خندیدن را در بافت تاریخی ایران اسلامی به فرم‌های مختلف هزل، هجو، مطایبه و طنز و غیره معنادار می‌ساخت، چگونه بود‌؟یافته‌ها نشان می‌دهد که نوع ادبی طنز در ادب فارسی، در معنای خاص و جدیدی که به‌عنوان شوخ‌طبعی انتقادی فهمیده می‌شود، در تاریخ ادبیات فارسی نخستین جایگاه معینی نداشت و شامل مجموعه‌ای از مفاهیم و مصادیق مشابه و بیشتر بین‌فردی و معطوف به کنش خندیدن یا خنداندن می‌شد که طی شش‌قرن، بنا‌به زمینه تاریخی پیچیده اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه اسلامی در ایران، از حالت میان‌فردی و درون‌گروهی عربی خارج و در معنای شوخ‌طبعی اجتماعی در جوامع جدید اسلامی چندقومیتی/چندفرهنگی تثبیت شده است. UR - https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_2444.html L1 - https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_2444_65cf3713a7d66db94cc4186fe7c3142b.pdf ER -