2024-03-28T17:58:30Z
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1174
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
خرما، هویت و زندگی روزانه (مطالعۀ موردی: روستای شلدان 1300 – 1357ش)
مظهر
ادوای
مصطفی
ابراهیمی
معیشت، تغذیه و شیوۀ گردآوری غذا توسط مردم در گذشته، بخشی از مطالعات حوزۀ تاریخ اجتماعی به شمار میرود. با پژوهش در این موضوعات میتوان با مواد غذایی و چگونگی تهیه، تولید، نگهداری و مصرف آنها در گذشته آشنا شد. در این نوشتار، به نقش خرما در زندگی روزانۀ مردم روستای شَلدان در جنوب استان فارس، طی سالهای 1300 تا 1357ش پرداخته شده است. خرما در این روستا، از راههای مختلفی تهیه میشد و در کنار نان، خوراک اصلی مردم شلدان را تشکیل میداد. افزون بر این، خرما استفادۀ طبی نیز داشت، جایگزین مناسبی برای شکر بود و از آن محصولات و غذاهای مختلفی تهیه میشد که برخی از آنها هنوز هم مورد توجه است. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال است که خرما به عنوان یکی از مؤلفههای فرهنگ مادی چه نقشی در شکل دادن، هویت بخشیدن و استمرار یافتن زندگی روزانۀ مردمِ روستای شلدان در فاصلۀ سالهای 1300 تا 1357ش داشته است؟ از آنجا که در منابع تاریخی راجع به پیشینۀ این روستا و مکانهای پیرامون آن اطلاعات زیادی وجود ندارد، تکیۀ اصلی این پژوهش بر تاریخ شفاهی از طریق مصاحبه با شماری از معمرین و اسناد محلی حسینیۀ روستا بوده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که خرما به عنوان یک عنصر مادی و یکی از مؤلفههای مهم فرهنگِ مادی و فرهنگِ دینی مردم شلدان، نقش بیبدیلی در شکل دادن و تنظیم روابط اجتماعی در زیستجهان مادی و معنوی و متعاقب آن در زندگی روزانۀ آنها داشته است.
تاریخ اجتماعی
خرما
هویت
فرهنگ مادی
زندگی روزانهروستای شَلدان
2021
08
23
3
31
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_6544_dd8f63af3313a80fbeb46c37897d6a0b.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
ادراک لامسه ای در تحلیل عکس های اجتماعی
محمد
حسن پور
بیان مسئله: حس لامسه، کلید درک حضور در جهان­است؛ چرا که بدون آن انسان در ارتباط با پیرامون خود بیشتر شبیه به­یک ناظر است. لامسه حسی­است که با تمام جسم قابل دریافت­است و درک آن آمیخته­است با انواع حس­های دیگر انسانی. از همین­رو پژوهش­گران حوزه­هنرهای بصری از اصلاحی باعنوان لمس دیداری (haptic visuality) در فهم اثر هنری نام می­برند.روش پژوهش: برهمین اساس، با تکیه بر تاریخ اجتماعی لمس که در آن چگونگی ادراک لمسی مردمان گذشته در برابر جهان درتیررسِ توجه مورخان قراردارد، به­تحلیل جایگاه ادراک لامسه­ای (haptic perception) و لمسِ دیداری در فهم عکس­های اجتماعی به­عنوان اسنادی تاریخی می­پردازیم؛ به­این پرسش اساسی پاسخ می­دهیم­که چگونه می­توان بجز قوه­ی دیداری، کارکرد تمامیت بدن­را در درک ملموس عکس­ها و روند تأثیرگذاری چنین درکی­را در تفسیر و تأویل آن­ها مورد مطالعه­ی تحلیلی قرار داد؟ این­موضوع به­ویژه آن­جا اهمیت به­سزای خودرا عرضه می­دارد که در تحلیل آثار عکاسانه­­ی خصوصی و خانوادگی، کارکرد عاطفی و بازیابی خاطرات­را در روند تأویل عکس­ها مدّنظر قراردهیم؛ دراین­جا، انگاره­های لمسی به­دوصورت "استعاری" و "جسمانی" ازطریق احساسات فهم عکس­را میسر می­سازند.نتیجه: در تحلیل عکس­های اجتماعی، ادراک لامسه­ای و حواس غیردیداری غالباً نقش مهمی­را نه­تنها در تحریک خاطرات گذشته، که در فعال­سازی و شکل­دادن به­آن­ها بازی کرده و اَعمال بدنیِ مبتنی بر علاقه­را به­واسطه­ی حس لامسه به -و از- بستر عکس منتقل می­سازند.
ادراک لامسهای
عکسهای اجتماعی
عکسهای خانوادگی
لمسِ دیداریِ عکس
تاریخ اجتماعی حواس
2021
08
23
35
62
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_6897_44062b30165018122f51275304465c92.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
کارکرد ارابه در ایرانِ دوره هخامنشی، میان رودان و یونان باستان
زینب
خسروی
بهروز
افخمی
کریم
حاجی زاده باستانی
اردشیر
جوانمردزاده
در فرهنگ هندواروپایی، خویشکاری خدایان آسمانی در پیوند با ارابه­رانی بازنمایی شده و در عصر برنز، ارابه در تمدن­های هیتیت و مصر؛ کارکرد رزمی داشته­است. علاوه بر این، شواهد باستان­شناسی فراوانی از ارابه از تمدن­های باستانی میان­رودان، یونان و ایران عصر هخامنشی برجای مانده­است؛ امّا به درستی کارکردهای ارابه و ارابه­رانی در این تمدن­ها شناخته شده نیست. بنابراین سوالات اصلی این پژوهش این است: کارکردهای چندگانه ارابه در تمدن­های میان­رودان، یونان و هخامنشیان در عصر باستان چیست؟ و براساس روابط میان­فرهنگی این کارکردهای چندگانۀ ارابه چه شباهت­ها و تفاوت­هایی با هم دارند؟ داده­های این پژوهش با روش کیفی به شیوۀ توصیفی، تحلیلی و تطبیقی مطالعه شده­اند. به طور کل نقش ارابه در اساطیر هندواروپایی و کارکرد رزمی ارابه در تمدن­های هیتی و مصری به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر کارکردهای ارابه در هر سه تمدن تأثیر داشته و این کارکردها با سایر ابعاد فرهنگی این تمدن­ها برهمکنش داشته­اند. بدین­ترتیب می­توان تأثیر و تأثر کارکردهای ارابه بر اقتصاد، قشربندی اجتماعی، جنگ، مراسم آیینی و خویشکاری ایزدان سماوی، تفریح، ورزش و سرگرمی را مشاهده نمود. جنبۀ نظامی، اساطیری و تفریحی ارابه در میانروان برجسته بوده و در یونان بُعد آیینی، ورزشی و اجتماعی داشته است. در ایران جنبه نظامی، اجتماعی و اساطیری­ـ­آیینی نمودهای بارزتر ارابه بودند.
کارکرد ارابه
جایگاه اجتماعی
میانرودان
یونان
هخامنشی
2021
08
23
65
97
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_6914_b43b6b97c636dc9f083bd371080f048b.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
تازیانه ى طبرخون مغولان؛ کنکاشی درباره شیئیت تازیانه و کاربرد نمادین آن در مناسبات اجتماعى مغولان و مغلوبان
عبدالرسول
خیراندیش
در جامعه های گذشته بخصوص آنجا که مرکب از غالبان و مغلوبان بوده است همواره اشیایی به صورت نمادین بیانگر مناسبات طبقاتی بوده اند. چنانکه تاج کلاه، دستار، ... چنین کارگردهایی نیز داشته اند. چنانکه به نظر میرسد در جامعه ایرانی عصر مغول تازیانه چنین نقش و کارکردی را برعهده داشته است. زیرا از جمله اقدامات چنگیزخان براى شکل دهى دولت و جامعه مغول، تخصیص اندازهای معین از تازیانه براى هر طبقهای بوده است؛ او تازیانه کوچک را براى چوپانان به عنوان طبقه فرودست مقرر کرده بود. از آنجا که در نگاهى کلى، جامعه مغول شامل دوطبقه ممتازه و بندگان بوده است و چوپانان را میتوان تقریباً برابر با اکثریت بندگان دانست، تازیانه بلند خاص ممتازان آن جامعه یعنى جنگجویان مغول بایست بوده باشد. اگرچه براى جامعه سوارکار و دامدار مغول استفاده دائمى از تازیانه امرى عادى به شمار میآمده و هر دوطبقه همواره تازیانهای به همراه داشتهاند، این اقدام چنگیزخان که در اصل احیای یک قانون قدیمی (یاسا) بوده است، موجب شد تازیانه براى تعیین موقعیت و منزلت اجتماعى کاربرد پیدا کند. این علاوه بر همه کاربردهاى دیگرى بوده که تازیانه در هر جامعه قدیمى داشته است. به همین جهت براى جامعه و دولت مغول میتوان شیئیت تازیانه را شکلدهنده یکى از مهمترین نمادهاى اجتماعى هم در مناسبات درونى جامعه مغول و هم در رابطه با ملل مغلوبه دانست چنانکه در ایران عصر مغول هم شاهد بازسازی مناسبات زیردستان و زیرستان هستیم.
چوب یاسا
چوپانان مغول
جامعه مغولى
فرمانروایى چنگیزخان
2021
08
23
101
124
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_7234_cd8a8fd9f4f1e6886372818427035195.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
بررسی ابعاد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی فرمان داریوش اول به مردم کارتاژ
فرزاد
عابدی
در روایتی از تروگ پمپهای، به فرمانی از داریوش اول خطاب به مردم کارتاژ اشاره شده است. فرمانی که داریوش در آن، کارتاژیها را از قربانی کردن انسان و خوردن گوشت سگ منع کرده و از آنها خواسته تا مردگانشان را بجای دفن کردن در زمین، بسوزانند. شواهد باستانشناختی نشان میدهد، در میان جامعۀ کارتاژ، قربانی انسانی و خوردن گوشت سگ، از سنتهای کهن محسوب میشد. اما چرا داریوش، کارتاژیها را از اجرای آنها منع کرده بود و فرمان او در کدام بستر تاریخی صادر شده بود؟ برای پاسخگویی به این پرسش، مقایسۀ روایتهای تاریخی با شواهد باستانشناختی، امری ضروری است. بر اساس شواهدی همچون پاپیروسهای الفانتین، هخامنشیان تنها در صورتی در امور مذهبی سرزمینهای تحت سلطه دخالت میکردند که در یک سرزمین، اجرای یک سنت مذهبی از سوی یک قوم، با باورهای مذهبی قوم دیگر در تناقض بود و این تناقض به منازعات مذهبی میانجامید. فرمان داریوش، در آستانۀ وقوع نبرد ماراتن صادر شده بود. همزمان، کارتاژیها نیز درگیر یک نبرد سرنوشتساز با یونانیها برای تسلط بر جزیرۀ سیسیل بودند. داریوش میتوانست با ارسال کمک و نیروهای نظامی به کارتاژ، همزمان با مغلوب ساختن یونانیان در جبهۀ آتن، آنها را در سیسیل نیز دچار مشکل کند. بخش عمدۀ نیروهای اعزامی داریوش، احتمالاً ایرانیان بودند و قربانی انسانی و تغذیه از گوشت سگ برایشان مأنوس و پذیرفتنی نبود. طبق فرضیۀ این مقاله، صدور فرمان مذهبی داریوش به مردم کارتاژ، احتمالاً برای جلوگیری از وقوع درگیریهای مذهبی میان ایرانیان و کارتاژیها در آستانۀ یک نبرد مهم با یونانیان صورت گرفته است.
داریوش
مذهب
کارتاژ
قربانی انسان
سنتهای مذهبی
2021
08
23
127
161
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_7219_3fc94de4b1f2ff5d1069b671a2e1a74a.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
مطالعه تطبیقی اشراف در بافت اجتماعی ایران باستان و اسلام اولیه از دیدگاه تاریخ مفهومی
امید
غیاثی
فاطمه
بختیاری
اشراف به عنوان مفهومی مهم و پرکاربرد در تحلیل­های اجتماعی، در طول تاریخ یکسان فهمیده نمیشده است و سطوح مختلف مفهومی دارد. مسأله اصلی این نوشتار، فهم تأثیرگذاری جهان­بینی دو جامعه ایران باستان متاخر و اسلامی نخستین به عنوان دو خاستگاه اصلی، بر مفهوم اشرافیت در دوره اسلامی تاریخ ایران است. این مسأله در قالب این پرسش که جوامع ایران اواخر دوره باستان و جامعه نخستین اسلامی چه فهمی از اشراف داشتند؟ در پی پاسخ برآمد. نوشتار حاضر با تکیه بر روش تاریخ مفهومی بافت اجتماعی جوامع مذکور را مطالعه نموده تا مؤلفه­هایی مفهومی بدست دهد و در ادامه با تکیه بر روش تطبیقی، مؤلفه­های اشرافیت در این دو جامعه را با هم مقایسه کرده است. در هر دو جامعه، اهمیت تبار اشرافی بسیار مهم بود، اما ساختار پیچیده­تر اجتماعی در ایران باستان و وابستگی آنان به زمین و ایدئولوژی پادشاهی ایرانیان، سبب شده بود تا فهم اشراف در مقایسه با ساخت قبیله­ای در میان اعراب تازه مسلمان متفاوت باشد. این تفاوت مفهومی، بر واقعیت اجتماعی اثرگذار بود و در دوره­ی اسلامی تاریخ ایران، مفهومی چندلایه از اشراف را بوجود آورد.
اشراف
ایران باستان
اسلام
تاریخ مفهومی
مطالعه تطبیقی
2021
08
23
165
196
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_6936_da916a97d71d7afcdb06f67a0735e714.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
جستجو در معنا و تلقی مردم آذربایجان از مشروطه
عباس
قدیمی قیداری
زهرا
کاظمی
انقلاب مشروطه، سنت­ متفاوت حضور عامه مردم در مناسبات قدرت و پیکارهای سیاسی به جای گذاشت. بنابراین بررسی میزان فهم و درک آنان از مفهوم مشروطه­ در شناخت بیشتر زوایای فکری انقلاب ­مشروطه شایان توجه است. این مقاله با استفاده از منابع اصیل و با اتکا به روش تحلیل­محتوا درصدد بر­آمده است سیر تحول معنایی مشروطه در میان عامه مردم و فرودستان در آذربایجان عصر مشروطه را مورد بررسی قرار­دهد. سوال اصلی این است چه دریافتی از مشروطه در منظومه فکری عامه ­­مردم آذربایجان وجود­­داشت. به دلیل ناآشنایی جامعه ایران با مشروطه این مفهوم در میان توده­ها ناشناخته بود و تصویر روشنی از ماهیت و مضمون آن وجود نداشت. بدین لحاظ توده­ها، مشروطه را نه در معنای واقعی آن بلکه مطابق با نیازهای خود درک­کردند و آن را در پیوند با آسایش و رفاه عمومی و عدالت و پایان ظلم و ستم کارگزاران دستگاه دولتی یافتند. عامه مردم در پی بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی خود بودند و تحقق این امر را مرتبط با استقرار حکومت مشروطه می­دانستند. نکته قابل تأمل اینکه این واژه در ادامه معادل عدالت­خواهی و قانون­خواهی قرار­گرفت؛ چراکه امید می­رفت با تصویب قوانین زندگیشان سامان بهتری پیدا کنند.
انقلاب مشروطه
آذربایجان
عامه مردم
معنای مشروطه
عدالت
قانون
2021
08
23
199
220
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_7030_83745b132ae19fa03f161e5e176ddee3.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
زمینه های شکل گیری اسقف نشین های نسطوری در صفحات شمالی و جنوبی خلیج فارس
فاطمه
قملاقی
روزبه
زرین کوب
سیروس
نصراله زاده
آخرین شاهنشاهی ایران باستان را شاید بتوان آغاز دوره شکل گیری کلنی های مسیحی در ایران دانست چرا که بر جمعیت این اقلیت دینی در دوره ساسانیان با اعمال برخی از سیاست های دربار ساسانی روز به روز افزوده تر شد و آنها در نقاط مختلف ایران ساکن شدند. تلاش مسیحیان برای اتحاد و تثبیت موقعیت شان در جامعه ایران نه تنها باعث مشارکت و نقش پذیری آنها در حوزه های مختلف مانند حوزه اقتصادی و اجتماعی شد بلکه مسیحیان در سایه تسامح و مدارای مذهبی برخی پادشاهان ساسانی موفق شدند کلیساهایی مستقل از کلیسای بیزانس در قلمرو ساسانیان برپا کنند. با مطالعه و بررسی " منابع مکتوب" و "یافته های باستانشناسی" با برخی از کلنی های مسیحی در این دوره روبرو هستیم که از جمله آنها میتوان به مراکز اسقف نشین نسطوری در صفحات شمالی و جنوبی خلیج فارس همچون ریواردشیر، میشان، جزیره خارک، سیربنی یاس و بیت مزون، بیت قطرای، مشماهیگ، دارین و هگر اشاره کرد. در این مقاله بر آن شدیم تا زمینه های شکل گیری اسقف نشین های نسطوری را در دو سوی خلیج فارس با مطالعه کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار دهیم. معرفی اسقف نشین های نسطوری در دو سوی خلیج فارس و واکاوی علل و زمینه های شکل گیری آنها در صفحات شمالی و جنوبی خلیج فارس از اهداف پژوهش حاضر است.
ساسانیان
مسیحیان نسطوری
اسقف نشین
خلیج فارس
خارک
2021
08
23
223
243
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_7218_f58da04ef43295543caeffb9b6b32f2d.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
مهندسی شهری آبادان در کوران بیماریهای واگیر پس از جنگ جهانی اول
ربابه
معتقدی
چکیده:این پژوهش با هدف بنمایش درآوردن تاثیر بیماریها بر سبک زندگی و شکل محل سکونت در طول یک سده پیشین، به مطالعه موردی شکلگیری شهر جدید آبادان میپردازد. آیا همهگیری مکرر بیماری وبا و طاعون در سالهای ۱۲۸۷-۱۳۰۳ش/ ۱۹۰۸ -۱۹۲۴م در مناطق نفتی و بویژه شهر آبادان تاثیری بر تغییر مهندسی شهری و نوسازی شهری در این حوزه جغرافیایی داشته است؟ این پژوهش در پی یافتن پاسخی روشن بر این پرسش است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و تحلیلی ست و از اسناد و مدارک آرشیوملی و آرشیو شرکت نفت انگلیس و ایران و وزارت امور خارجه و منابع کتابخانه ای بعنوان ابزار پژوهش بهره گرفته است.دستاورد و یافته های پژوهش: بر اساس نتایج تحقیق، بیماری های وبا و طاعون بر شکلگیری شهر جدید آبادان تاثیر مستقیم داشته و شکل و کارکرد مسکن شرکتی جدید بر عادات، روابط اجتماعی و معیشت ساکنان تاثیر گذاشته است. ساکنین این خانه ها تفاوتهای کالبدی را در مسکن جدید تجربه کردند و این تفاوتها مولفه های سبک زندگی آنان را تحت تاثیر قرار داد.
آبادان
بیماریهای همه گیر
شرکت نفت انگلیس و ایران
مهندسی شهری
2021
08
23
277
292
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_7037_7e5eefd4c95877e323982f687e3fa5c8.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
تاثیر نهاد «مجلس تحقیق مظالم» بر مناسبات قدرت در عصر ناصری
مهدی
میرکیایی
مجلس تحقیق مظالم نهادی است که در عصر ناصری برای رسیدگی شخص شاه به عرایض و تظلمات عامۀ مردم تأسیس شد.عموما انگیزۀ دولت قاجاریهاز راهاندازی چنین نهادی را به تلاشی جهت برساختن تصویر شاهنشاه دادگستر از ناصرالدین شاه تقلیل دادهاند؛ درحالی که جدیت شاه در مطالعۀ عرایض در طول چند دهه و حتی تداوم فعالیت این نهاد در عصر مظفری، احتمال وجود کارکردهای متنوع آن را برای دولت قاجاریه بیشتر میکند. پرسش ما این است که نهاد مجلس تحقیق مظالم چه کارکردی در روابط شاه با حکام و سایر گروههای مسلط در ولایات و همچنین دیوان سالاران حکومت مرکزی داشت؟ و در ارتباط شاه با مردم به واسطۀ این نهاد، افزون بر نمایش عدالت گستری شاه، چه منافعی برای دربار نهفته بود؟ فرض ما این است که دربار قاجاریهاز این عرایض برای دست یابی به تصویری دقیق تر از شیوۀ حکمرانی در ولایات بهره میبرد و از آزادی عمل حکام و سایر گروههای مسلط در آن مناطق می کاست.همچنین با اخباری کهاز این عرایض به دست میآورد تلاش میکرد از تبانی دیوان سالاران حکومت مرکزی با حکومت ولایات که میتوانست برای شاهاز هر دو منظر سیاسی و اقتصادی بسیار مخرب باشد جلوگیری کند. از سویی عریضه نگاریها سبب میشد تودههای مردم در مواجهه با بهره کشیهای نخبگان حاکم، پیش از آن که به تقویت پیوندهای افقی در میان یکدیگر بیندیشند در فکر برقراری پیوند عمودی با رأس هرم قدرت یا شاه باشند و بهاین ترتیب از اندیشۀ نیرومند ساختن پیوندهای افقی که میتوانست به وزنۀ جدیدی در معادلات قدرت تبدیل شود و قدرت شاه را بیشتر به چالش بکشد منصرف شوند.روش پژوهش توصیفی-تبیینی با استفادهاز اسناد درجۀ اول به ویژه عرایض مجلس تحقیق مظالم در عصر ناصری است. چهارچوب نظری پژوهش برگرفتهاز دیدگاه پاتریشیا کرون در توصیف ساختار حکومت های پیشامدرن و مناسبات قدرت در آن دوران است.
"عصر ناصری"
"مجلس تحقیق مظالم"
"عرایض عامه"
"صندوق عدالت"
2021
08
23
295
318
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_7236_faeeea6fcfde3f3def691e174bb1aed6.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
بهداشت زنان در دوره پهلوی دوم(1320-1357) مطالعه موردی: اصفهان
مرتضی
نورائی
زهرا
علی زاده
چکیدههدف از این تحقیق، بررسی-بهداشت زنان- است. برای تمرکز بهتر بر موضوع بحث، اصفهان بهعنوان یکی از شهرهای مهم کشور برای پژوهش انتخاب گردید. خانواده واحدی بنیادی در همه جوامع بوده و همین مسئله اهمیت نقش زنان را در بهداشت خانواده و کل جامعه نشان میدهد. با شکلگیری حکومت پهلوی، فعالیت هایی درزمینه بهداشت زنان مانند ایجاد بیمارستانهای تخصصی و تربیت کادر متخصص انجام شد. با شکلگیری سپاه بهداشت، بهداشت زنان نیز در زیرمجموعه بهداشت همگانی موردتوجه قرار گرفت و بخش های زنان و مراکز بهداشت مادر و کودک در بیمارستانها ایجاد شد. در دانشگاه ها بخش های تخصصی زنان شکل گرفت و نشستهایی برای بررسی فنیتر بهداشت زنان و معرفی پیشرفت های آن انجام شد؛ بنابراین مسئله اصلی این پژوهش تحولاتی است که در زمینه بهداشت زنان رخ داد و سوال اصلی پژوهش چگونگی توسعه بهداشت زنان، عوامل علاقمندی زنان به بهداشت فردی و نقش ارگان های حامی زنان در این توسعه است. در این مقاله، با تکیه بر اسناد آرشیوی،مجلات،روزنامه ها و مصاحبه و با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی این موضوع پرداخته شده است. نتایج بهدستآمده در این پژوهش نشان میدهد که برای تأمین بهداشت جامعه، نیاز به بررسی اساسی مشکلات بهداشتی زنان بوده است؛ زیرا زنان بهعنوان یکی از ارکان اصلی خانواده وظیفه تأمین بهداشت و سلامت سایر اعضا را به عهده گرفتهاند. درواقع برونداد اصلی این پژوهش آشکار ساخت که آموزش و بهداشت زنان،از راهکارهای پزشکی در امر پیشگیری محسوب میشد.رسیدگی به بهداشت زنان،در امر پیشگیری از بروز بیماری در سایر اعضای خانواده مؤثر است.
"
بهداشت زنان
پهلوی دوم
اصفهان
سپاه بهداشت
2021
08
23
321
353
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_6354_214f70bdf0fa1d73caba57c332919502.pdf
تحقیقات تاریخ اجتماعی
2383-0484
2383-0484
1400
11
1
گونهشناسی شورشهای عصر ناصری و بررسی عوامل رخداد آنها
فریده
مروتی
جهانبخش
ثواقب
شهاب
شهیدانی
دوران سلطنت طولانی ناصرالدین شاه قاجار (حک: 1264- 1313ق./ 1848- 1896م.) با شورش­های متعددی همراه بوده است که با ماهیت­های مختلف و در قالب حرکت­های فردی تا کنش­های جمعی و گسترده در کشور رخ داده است. کنش­گران اصلی این شورش­ها، طیف گسترده­ای را از توده­های اجتماعی تا بزرگان حکومتی و مذهبی تشکیل می­دادند. هدف این مقاله، گونه­شناسی شورش­های عصر ناصری و بررسی عوامل بسترساز این شورش­ها به­روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی­بر اطلاعات کتابخانه­ای است. یافته پژوهش نشان داده که شورش­های این دوره با ماهیت چندگانه سیاسی(دودمانی)، ایلی، مذهبی(فرقه­ای) و اجتماعی- اقتصادی (حوزه شهری و روستایی) بر بستر نارضایتی از ساختار سیاسی و مناسبات اجتماعی موجود، قدرت­طلبی و اغراض سیاسی برخی کنش­گران و دخالت دولت­های مداخله­گر بیگانه در ایران، شکل گرفته است و به­رغم ایجاد برخی ناپایداری­ها و شکنندگی­ها در دولت ناصری، غالباً بدون دستیابی به نتیجه خاصی به شکست انجامیده­اند.
عصر ناصری
شورشهای شاهزادگان
شورشهای ایلی
شورشهای شهری
شورشهای فرقهای
2021
08
23
247
274
https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_5784_5befed09b5dd3153dbfaab644b0ae119.pdf