Document Type : Research Article

Author

Assistant Professor of History, University of Yazd

Abstract

In the power structure of Iran, during Qajar dynasty, the presence of a long series of princes facilitated the consolidated dominance of the dynasty; however, the mechanism of distribution of administrative posts impeded proper supervision over the manners of the governors. For instance, the performance of SultanHosseinMirza Jalal al-Duleh symbolized Qajar’s rule in the provinces and its reflection is of great importance because of two reasons: as an approach to the problems of the subjugated groups of the society and as a social understanding of the power structure. Although constitutional movement was a threat for the king and his relatives, conflict in the benefits of Russia and England in form of arraying oppressors and freedom-seekers, lack of unanimity in the policies of constitutionalists, and instrumental employment in attacking the rival, created solid grounds for individuals like Jalal al-Duleh to take the most opportunity of this condition and try their chance in going along with this novel phenomenon. According to the findings of this research, the performance of Jalal al-Duleh as a symbol of power structure in provinces not only added to the vulnerability of the society, but also played a significant role in the formation of attitudes and expectations from parliamentary system. Given that, the present study, through adopting a descriptive-analytic method, investigated the available documents, data, and historical reports and attempted to answer these questions: What were the characteristics of social life of Fars and Yazd during the governance of Jalal al-Duleh? How did the performance of princes like Jalal al-Duleh affect the expectations of provinces from the novel phenomenon of constitution? To what extent were the interactions of constitutionalists with Zel al-Sultan and Jalal al-Duleh in accordance with the public’s attitudes towards parliamentary system?

Keywords

آدمیت، فریدون (بی‎تا). مجلس اوّل و بحران آزادی، تهران: روشنگران.
آیتی، عبدالحسین (1326). کشفالحیل، ج 1، تهران: نقش‎جهان.
آیتی، عبدالحسین (1342ق). کواکبالدریه فیمآثرالبهائیه، مصر: بی‎نا.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‎بن‎علی (1367). تاریخ منتظم ناصری، تصحیح محمداسماعیل رضوانی، ج 3، تهران: دنیای کتاب.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‎بن‎علی (1385). روزنامۀ خاطرات اعتمادالسلطنه، مقدمه و فهارس ایرج افشار، تهران: امیرکبیر.
اعظام قدسی، حسن (1349). خاطرات من یا روشنشدن تاریخ صدساله، ج 1، تهران: ابوریحان.
افضل‎الملک، غلامحسین (1361). افضلالتواریخ، به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان، تهران: تاریخ ایران.
بامداد، مهدی (1347). تاریخ رجال ایران در قرون 14ـ13ـ12، تهران: زوار.
براون، ادوارد (1338). انقلاب ایران، ترجمه و حواشی احمدپژوه، تهران: کانون معرفت.
بشیریه، حسین (1380). موانع توسعۀ سیاسی در ایران، تهران: گام نو.
تشکری، علی‎اکبر (1392). «کارکرد انجمن تبلیغی کلیسا در عصر قاجار: موانع و راهکارها»، مجلۀ تاریخ ایران، ش13.
تفرشی حسینی، احمد (1351). روزنامۀ اخبار مشروطیت و انقلاب ایران، به کوشش ایرج افشار، تهران: امیرکبیر.
جکسن، آب‍راه‍ام‌ وال‍ن‍ت‍ای‍ن‌ وی‍ل‍ی‍ام‍ز (1357). ایران در گذشته و حال، ترجمۀ منوچهر امیری، فریدون بدره­ای، تهران: خوارزمی.
حسینی فسائی، میرزاحسن (1367). فارسنامۀ ناصری، تصحیح و تحشیۀ منصور رستگار فسائی، ج 2، تهران: امیرکبیر.
حکمت، علی‎اصغر (1355). سی خاطره از عصر فرخنده پهلوی، تهران: وحید.
دولت‎آبادی، علی‎محمد (1388). خاطرات و ملاحظات سید علیمحمد دولتآبادی، به کوشش ایرج افشار، تهران: سخن.
دولت‎آبادی، یحیی (1362). حیات یحیی، ج 2، تهران: بی‎نا.
دهجی، میرزا محمود(بی‌تا).رساله(تاریخ عقاید بهایی)، نسخة خطی
روزنامۀ انجمن تبریز (1376). ج 2، ش 32، تهران: کتابخانۀ ملّی جمهوری اسلامی ایران با همکاری استانداری آذربایجان شرقی.
زارع، اردشیر (نسخۀ تایپی). خاطرات اردشیر زارع، تهران: آرشیو کتابخانۀ یگانگی.
زینویف، ایوان الکسیویچ (1362). انقلاب مشروطیت ایران، نظرات یک دیپلمات روس؛ حوادث ایران در سالهای 1911 تا 1905، ترجمۀ ابوالقاسم اعتصامی، تهران: اقبال.
سپهر، عبدالحسین (1368). مرآتالوقایع مظفری و یادداشتهای ملکالمورّخین، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران: وزین.
سند شمارۀ 5597/296، سازمان اسناد و کتابخانۀ ملّی جمهوری اسلامی ایران، محل در آرشیو: 1 آزات 116.
شبیری زنجانی، احمد (1384). «سفرنامۀ قم (از زنجان تا قم)»، مجموعۀ رسائل، به کوشش گروهی از نویسندگان، قم: آستانۀ مقدسه قم.
شیبانی، میرزاابراهیم (صدیق‎الممالک) (1366). منتخبالتواریخ، تهران: علمی.
صفائی، ابراهیم (1363). رهبران مشروطه، ج 1، تهران: بی‎نا.
ظل‎السلطان، مسعودمیرزا بن ‎ناصر (1325). تاریخ سرگذشت مسعودی: زندگینامه و خاطرات ظلالسلطان، همراه با سفرنامة فرنگستان، تهران: چاپ سنگی.
عین‎السلطنه، قهرمان‎میرزا سالور (1377). روزنامۀ خاطرات عینالسلطنه، به کوشش مسعود سالور و ایرج افشار، ج 3، تهران: اساطیر.
فاضل مازندرانی، میرزا اسدالله (1305). تاریخ ظهورالحق، به اهتمام و بازنویسی عادل شفیع‎پور، ج 1، 8، تهران: مؤسسه ملّی مطبوعات امری.
فرهنگ، احمد (1352). «حاجی مهدی سر بریده و شلاق خوردن مرحوم سیدیعقوب انوار»، مجلۀ خاطرات وحید، ش 21 و 22.
فیضی، محمدعلی (127بدیع). خاندان افنان سدره رحمان، تهران: مؤسسه ملّی مطبوعات امری.
قائم‎مقامی، جهانگیر (1326). «حاجی میرزا ابراهیم‎خان صدیق‎الممالک»، مجلۀ یادگار، س 4، ش 1-2.
کاساکوفسکی، ولادی‍م‍ی‍ر آن‍دری‌ی‍وی‍چ‌ (1344). خاطرات کلنل کاساکوفسکی، ترجمۀ عباسقلی جلی، تهران: سیمرغ.
کتابهای آبی، انقلاب مشروطۀ ایران به روایت اسناد وزارت امور خارجۀ انگلیس (1377). به اهتمام رحیم‎زاده ملک، تهران: مازیار.
کتاب نارنجی، گزارشهای سیاسی وزارت خارجۀ روسیۀ تزاری دربارۀ انقلاب مشروطۀ ایران (1367). به کوشش احمد بشیری، ج 1، تهران: نور.
کربن، هانری (1346). مکتب شیخی از حکمت الهی شیعی، ترجمۀ فریدون بهمنیار، تهران: چاپ تایان.
کرزن، ناتانیل (1349). ایران و قضیۀ ایران، ترجمۀ وحید مازندرانی، ج 1، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
کریمی زنجانی اصل، محمد؛ و آمنه حسینی گلسفیدی (1375). «ناسازگار در قدرت سیاسی؛ نگاهی گذرا به ساختار قدرت سیاسی در ایران عصر قاجار (از ابتدا تا ظهور مشروطیت)»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، ش 112-113.
کلانتری باغمیشه‎ای، میرزا ابراهیم‎خان (1377). روزنامۀ خاطرات شرفالدوله، به کوشش یحیی ذکاء، تهران: فکر روز.
مالمیری، حاج محمدطاهر (1342ق). تاریخ شهدای یزد، قاهره: بی‎نا.
مالمیری، حاج محمدطاهر (1992م). خاطرات مالمیری، لانگنهاین ـ آلمان: لجنه ملّی نشر آثار امری به لسان فارسی و عربی.
مامانتوف، ن. پ (1363). بمباران مجلس شورای ملّی در سال 1326 هجری قمری، حکومت تزار و محمدعلیشاه، ترجمۀ شرف‎الدین قهرمانی، به کوشش همایون شهیدی، تهران: گزارش فرهنگ و تاریخ.
متن مذاکرات مجلس دورۀ هجدهم.
محبوبی اردکانی، حسین (1368). تعلیقات حسین محبوبی اردکانی بر المآثر و الآثار در احوال رجال دوره و دربار ناصری، به کوشش ایرج افشار، ج ۱، تهران: اساطیر.
مجلۀ ایساتیس (1334). «گوشه‎هایی از تاریخ یزد»، ش 3.
مستوفی، عبدالله (1371). شرح زندگانی من؛ تاریخ اجتماعی و اداری دورۀ قاجاریه، ج 1، تهران: زوار.
معاصر، حسن (1353). تاریخ استقرار مشروطیت در ایران: مستخرجه از اسناد محرمانۀ وزارت امور خارجه انگلستان، استخراج و تهیۀ حسن معاصر، 2 جلد، تهران: ابن‎سینا.
ملک‎زاده، مهدی (1371). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، ج 3، تهران: علمی.
میرحسینی، محمدحسن (1380-1381). «بازرگانی یزد در دورۀ ناصرالدین‎شاه (1313ـ1264ق)»، پایان‎نامۀ دکتری تاریخ، دانشگاه تهران.
نبیل زرندی (1991م). مطالعالانوار، ترجمه و تلخیص عبدالحمید اشراق خاوری، دهلی نو: مرآت.
نواب، محمدحسین (1355). «خاطرات نواب»، تنظیم و نگارش محمود رستگار، مجلۀ وحید، ش 190ـ191.
نواب رضوی، میرزامحمد (1388). خاطرات وکیل­التولیه، به کوشش علی‎اکبر تشکری بافقی، ج 1، تهران: سخن.
وقایع اتفاقیه: گزارشهای خفیهنویسان انگلیس در ولایات جنوبی ایران از سال 1291 تا 1322 (1362). به کوشش سعیدی سیرجانی، تهران: نوین.
هدایت، مهدی‎قلی (1363). طلوع مشروطیت، به کوشش امیراسماعیلی، تهران: بی‎نا.
یزد در اسناد امینالضرب (1380). به کوشش اصغر مهدوی و ایرج افشار، تهران: فرهنگ ایران‎زمین.
Griffith, M. E. Hume (1909). Behind the Veil in Persia and Turkhsh Arabia. Philadelphia, J.B. Lippincott Cimpony.
Perkins, J, A (1843).A Residence of Eight Years in Persia among the Nestorian Chiristians, Andover, Mass:Allen, Morrril & Wardwell.