Document Type : Research Article

Author

Assistant Professor/ History Department

Abstract

 
A traditional seafaring and production style merged during the rule of Maliks of Hormoz Island, whose staff was composed of a set of mariners under Maliks of Hormoz Island. This network was later discontinued because of the hegemony of European colonial mercantilism and was replaced by a new system of seafaring. Within this traditional production style, there appeared a social stratification among the mariners due to some reasons including development in shipwright industry, ship ownership, progress in seafaring instruments, sea sciences, and the emergence of specialized and skilled methods in the traditional (Asian) seafaring, based on the native culture of the people of the Persian Gulf. This stratification developed as a result of the growth in the marine trade between 13-14th centuries. It seems that each of these strata moved towards specialization in its job, and this led to a traditional labor division. The present paper aims to analyze the criteria used forstratifying these mariners through recognizing and describing such a social stratification system. The method in this study is based on historical research method with a descriptive-analytic approach. The findings of the research indicate that mariners were stratified based on a series of factors including wealth, ownership over production equipment, naval knowledge and its skills, military power, and body labor.

Keywords

ابن بطوطه (1348). سفرنامة ابن بطوطه، رحله ابن بطوطه، ترجمۀ محمد علی موحد، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ابن ماجد (1372). الفوائد فی اصول علم البحر و القواعد، ترجمۀ احمد اقتداری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
ابن مجاور، یوسف بن یعقوب (1951). صفه بلاد الیمن و مکه و بعض الحجاز، تاریخ المستبصر، تصحیح اوسکر لوففرین، لیدن: بریل.
افشار سیستانی، ایرج (1381). «چشمه‌های شیرین در ژرفای خلیج فارس»، کیهان فرهنگی، ش 192.
باربارو، جوزافا (1349). سفرنامۀ جوزافا باربارو، سفرنامة ونیزیان در ایران، ترجمۀ منوچهر امیر، تهران: خوارزمی.
بلوکباشی، علی (1379). جزیرۀ قشم صدف ناشکافته خلیج فارس، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
تاورنیه، ژان باپتیست (1336). سفرنامۀ تاورنیه، ترجمۀ ابوایوب نوی، تصحیح حمید شیروانی، اصفهان: کتابخانۀ سنائی و کتابخانۀ تائید.
رویمر، هانس روبرتذ(1380). ایران در راه عصر جدید، ترجمۀ آذر آهنچی، تهران: دانشگاه تهران.
سمرقندی، عبدالرزاق (1365 ق.). مطلع سعدین و مجمع بحرین، تصحیح محمد شفیع لاهوری، لاهور: مجلس.
سیرافی، سلیمان تاجر (1381). سلسله التواریخ یا اخبار الصین و الهند، باضافات ابو زید سیرافی، ترجمۀ حسین قره‌چانلو، تهران: اساطیر و مرکز بین‌المللی گفت‌وگوی تمدن‌ها.
شجاع (2536). انیس الناس، به کوشش ایرج افشار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
شمس‌الدین محمد بن ابی طالب انصاری دمشقی (1382. نخبه الدهر فی عجایب البر و البحر، ترجمۀ سید حمید طبیبیان، تهران: اساطیر.
صفی، فخرالدین علی (1352). لطایف الطوایف، به اهتمام احمد گلچین معانی، تهران: اقبال.
فریر، رونالد (1379). تاریخ ایران دورۀ تیموریان (کمبریج)، تجارت در دورة تیموریان، ویراستۀ پیتر جکسن، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: جامی.
فیگوئروا، دن گارسیا دو سیلوا (1363). سفرنامۀ دن گارسیا دو سیلوا فیگوئروا، ترجمۀ غلامرضا سمیعی، تهران: نو.
کاتبی، سیدی علی (2535). مرآت الممالک، ترجمۀ محمود تفضلی و علی گنجهۀای، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
کلاویخو، روی گنزاله (1337). سفرنامۀ کلاویخو، ترجمۀ مسعود رجب‌نیا، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
گاوان، خواجه عمادالدین محمود (1948). ریاض الانشاء، به اهتمام شیخ چاند بن حسین بی لت (آکسن) و دکتر غلام یزدانی، حیدر آباد دکن: سرکار عالی.
گری، بازیل (1369). نقاشی ایران، ترجمۀ عربعلی شروه، تهران: عصر جدید.
موسوی، محمود (1367). گزارش باستان‌شناسی، کاوش باستان‌شناسی در شهر تاریخی حریره، جزیره کیش، ویرایش مهرداد ملک بهار، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
ناصر خسرو قبادیانی بلخی (1381). سفرنامۀ حکیم ناصر خسرو قبادیانی بلخی، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: زوار.
الندوی، سلیمان (1950). ثقافه الهند، العلاقات التجاریه بین العرب و الهند، (مجلس الهند للروابط الثقافیه).
نظامی باخرزی، عبدالواسع (1371). مقامات جامی، تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: نی.
نوربخش، حسین (1376). ایرانیان دریانورد، پیشگام و نوآور در دریاها. تهران: کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران.
همدانی، میر سید علی (1382)، فتوت‌نامه، رساله فتوّتیه، به کوشش محمد ریاض و عبدالکریم جربزه‌دار، تهران: اساطیر.
وصاف الحضرۀ شیرازی، فضل‌الله بن عبدالله (1338)، تاریخ وصاف الحضره، بمبئی: بی نا.
ولی، عباس (1381). ایران پیش از سرمایه‌داری، ترجمۀ حسن شمس‌آوری، تهران: مرکز.
 Serjeant, R. B. (1963). The Portuguese off the south Arabian Coasts, Hazrami Chronicles, Oxford: Clarendon.