Document Type : Research Article

Authors

1 Assistant Professor of History, Research Center for Human Sciences and Cultural Studies

2 MA in Islamic Iran history/ Research Center for Human Sciences and Cultural Studies

Abstract

The purpose of this study is to investigate the evolutionary trend of changes in the meaning and functionality of Mounat position during 321-448 A.H. In the present study, the effects of “Al-Buyeh political system” and “interior urban developments” on the “Mounat position” in the urban society of Al-Buyeh were studied. The research methodology was descriptive-analytic and based on Giddens’ssocial theory of functionality. Accordingly, a proper archive was prepared based on available written documents. Having formed the theoretical fundamentals, the status of “Mounat” was described while assessing the collected data. The research findings reveal that Mounat position played a crucially important role as the military and magisterial power. This represents the clever employment of Al-Buyeh of social changes of the time (formation of non-religious culture). In addition, the dissatisfaction of urban people with constabularies and tendency to dominate Baghdad and the Abbasid administration can be seen as another reason for better acceptance of Mounat position.

Keywords

ابن اثیر، عزالدین علی (1965). الکامل فی التاریخ، بیروت: دار الصادر.
ابن اخوه، محمد بن احمد قریشی (1360). معالم القربه فی الاحکام الحسبه، آیین شهرداری در قرن 7 ق، ترجمۀ جعفر شعار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ابن اسفندیار، محمد بن حسن ‏(1366). تاریخ طبرستان، ترجمة عباس ‏اقبال آشتیانى، تهران: پدیدة خاور.
ابن الاثیر، عزالدین علی بن ابی الکرم محمد جزری (1371). تاریخ کامل بزرگ اسلام و ایران، ترجمۀ عباس خلیلی و ابوالقاسم حالت، تهران: مطبوعات علمی.
ابن تغرى بردى، یوسف بن تغرى بردى (1392 ق). النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، قاهره: الموسسة المصریة العامة.
ابن حوقل، محمد بن حوقل (1938). صورة الأرض، بیروت: دار صادر.
ابن خلدون (1353). مقدمة ابن خلدون، ترجمۀ محمد پروین گنابادی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ابن عدیم، عمر بن احمد (بی‌تا). بغیة الطلب فى تاریخ حلب، بیروت: دار الفکر.
ابن فضلان، احمد (2003). رحلة ابن فضلان الی بلاد الترک و الروس و الصقالبة، بیروت (ابوظبی): المؤسسة العربیة للدراسات و النشر (دار السویدی).
ابن فهد، عمر بن محمد (1403 ق). إتحاف الورى بأخبار أم القرى، مکه: معهد البحوث العلمیه و احیاء التراث الاسلامی.
ابن مسکویه، احمد بن علی (1369). تجارب الامم و تعاقب الهمم، ترجمۀ ابوالقاسم امامی و علی‌نقی منزوی، تهران: سروش.
ابن مسکویه، احمد بن علی (1379). تجارب الامم و تعاقب الهمم، ترجمۀ ابوالقاسم امامی، تهران: سروش.
ابن منظور، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم (2003). لسان العرب، بیروت: دار صادر.
ازدى، یزید بن محمد (1427 ق). تاریخ الموصل، بیروت: دار الکتب العلمیة.
اشپولر، برتولد (1373). تاریخ ایران در نخستین قرون اسلامی، ترجمۀ جواد فلاطوری و مریم میراحمدی، تهران: علمی فرهنگی.
اصطخرى، ابراهیم بن محمد (2004). المسالک و الممالک، قاهره: الهیئة العامة لقصور الثقافة.
الاصفهانى، حمزة بن الحسن (بی‌تا). تاریخ سنى ملوک الارض و الانبیاء علیهم الصلاه و السلام‏، بیروت: دار مکتبة الحیاة.
آل خلیفه، محمد على (1425 ق). أمراء الکوفة و حکامها، تهران: موسسة الصادق (ع).
براقی، حسین (1407 ق). تاریخ الکوفه، بیروت: دار الاضواء.
بلعمى‏، ابو على (1378). تاریخ‌نامة طبری، ترجمة محمد روشن، تهران: سروش.
حافظ ابرو، عبد الله بن لطف الله ‏(1375). جغرافیاى حافظ ابرو، ترجمۀ صادق‏ سجادى، تهران‏: میراث مکتوب‏.
خطیب بغدادى، احمد بن على (1417 ق). تاریخ بغداد، أو مدینة السلام، بیروت: دار الکتب العلمیة.
روی متحده، پرویز (1388). اوضاع اجتماعی در دورۀ آل بویه؛ وفاداری رهبری در جامعۀ اسلامی در سده‌های نخستین، ترجمۀ محمدرضا مصباحی و علی یحیایی، مشهد: خانۀ آبی.
رهنما، محمدهاشم (بی‌تا). «تأثیر نظام اجتماعی و اقتصادی بر دوگانگی نهاد خلافت و سلطنت در دورة آل بویه»، پژوهش‌نامة تاریخ، س 4، ش 13.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1375). روزگاران، تهران: سخن.
ساکت، محمدحسین (1365). نهاد دادرسی در اسلام، پژوهشی در روند و روش دادرسی و سازمان‌های وابسته از آغاز تا سدۀ سیزدهم هجری، مشهد: آستان قدس رضوی.
سباعی، احمد (1420 ق). تاریخ مکة، مکة مکرمه‏: مکتبه احیاء التراث الاسلامی.‏
طبری، محمد بن جریر (1375). تاریخ طبری، ترجمة ابوالقاسم پاینده، ج 13، تهران: اساطیر.
عبدالغنى، عارف احمد (بی‌تا). تاریخ أُمراء المدینة المنورة، دمشق: دار کنان للطباعه و النشر و التوزیع.
فرصت شیرازى، محمد نصیر بن جعفر (1377). آثار عجم، تهران: امیرکبیر.
فقهی، علی اصغر (1357). آل بویه و اوضاع زمان ایشان با نموداری از زندگی مردم آن عصر، گیلان: صبا.
قلقشندی (بی‌تا). صبح الاعشی فی الصناعة الانشاء، قاهره: دارالکتب المصریّه و وزارة الثقافة القومیّة.
قمى، حسن بن محمد بن حسن (1385). تاریخ قم، به کوشش حسن بن على بن عبدالملک قمى و محمدرضا انصارى قمى، قم: کتاب‌خانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى‏.
کبیر، مفیز (1381). آل بویه در بغداد؛ خلافت در سرپنجة قدرت ایرانیان، ترجمۀ مهدی افشار، تهران: رفعت.
الکندی، ابی عمر محمد بن یوسف (1908). الولاه و کتاب القضاه، بیروت: مطبعه الاباء الیسوعین.
کوئن، بروس (1387). مبانی جامعه‌شناسی، با تجدید نظر اساتید و اضافات، ترجمۀ غلام عباس توسلی و رضا فاضل، تهران: سمت.
گردیزی، ابی السعید عبدالحی بن ضحاک بن محمود (1363). زین الاخبار، ترجمۀ عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
گیدنز، آنتونی (1384). مسائل محوری در نظریة اجتماعی، کنش، ساختار و تناقض در تحلیل اجتماعی، ترجمۀ محمد رضایی، تهران: سعاد.
مصطفی ابراهیم و آخرون (2004). مجمع اللغه العربیه، مکتبه الشروق الدولیه.
معاضیدى، عبدالقادر سلمان (1426ق). واسط فى العصر العباسى 324-656 ق، 953-1359 م، بیروت: الدار العربیة للموسوعات.
معاضیدی، عبد القادر (1978). «التنظیمات الإداریة بواسط فی العصر العباسی»، الأستاذ، ع 2.
مقدسی، محمد بن احمد (1361). احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ترجمۀ علی‌نقی منزوی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
مقریزى، احمد بن على‏ (1422ق). المواعظ و الإعتبار فى ذکر الخطط و الآثار، لندن: مؤسسة الفرقان للتراث الاسلامی‏.
نفیسی، سعید (1335). تاریخ خاندان طاهری، تهران: شرکت نسبی حاج محمد حسین اقبال و شرکاء.