Document Type : Research Article

Author

associated professor of history/ shahid Beheshti University

Abstract

 
Abstract
The relationships and interactions among societies and countries, irrespective of their type, have always had a social nature and have taken place through two main pillars of a society, namely, culture and civilization. Accordingly, although societies have been presenting their physical and intellectual achievements to one while interacting, such achievements have never been and will never be regarded merely as an item of physical or intellectual value for exchange. Such achievements indicate a particular culture and civilization and more significantly denote the physical and intellectual strength of certain cultures and civilizations and will continue to play that role. The emergence of the modern European civilization and its encounter and contact with other civilizations including Iran, took place in the same manner and through military, political, economic and social interaction, in addition to overcoming ancient civilizations, evidently demonstrated an unprecedented strength in all four aspects of society, i.e., politics, economy, society and culture and fundamentally impacted the old Iranian civilization. The findings of this research based on logical explanation (focusing on two areas of military-political and economic social impact), demonstrates that the Qajar dynasty monarchs despite a long interaction with the modern civilization, did not manage to deal appropriately with the signs and indications of the modern civilization and instead, still delusively dreamed of the ancient relationships and interactions. They insisted so intensely on opposing the indications of the new civilization that finally while overwhelming Iran with the issues of the modern civilization, lead to their own disappearance from the political landscape of Iran.

Keywords

اعتضادالسلطنه، علیقلی‌میرزا (1370). اکسیرالتواریخ، تهران: ویسمن.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان مراغه‌ای (1363). المآثر و الآثار یا چهل سال تاریخ ایران در دورۀ پادشاهی ناصر‌الدین‌شاه، ج 1، چاپ ایرج افشار، چاپ اول، تهران: اساطیر.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان مراغه‌ای (1367) (الف). تاریخ منتظم ناصری، ج 2 و 3. چاپ محمداسماعیل رضوانی، چاپ اول، تهران: دنیای کتاب.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان مراغه‌ای (1348). خلسه یا خوابنامه. چاپ محمود کتیرایی، تهران: کتابخانۀ طهوری.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان مراغه‌ای (1385). روزنامۀ خاطرات اعتمادالسلطنه، چاپ ایرج افشار، چاپ ششم، تهران: امیرکبیر.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان مراغه‌ای (1349). صدرالتواریخ، چاپ محمد مشیری، چاپ اول، تهران: وحید.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان مراغه‌ای (1367) (ب). مرآة‌البلدان، ج 2 و 3، چاپ عبدالحسین نوایی و میرهاشم محدث، بی‌نوبت، تهران: دانشگاه تهران.
امین‌الدوله، میرزا علی‌خان (1370). خاطرات سیاسی امین‌الدوله، چاپ حافظ فرمانفرماییان، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
باربارو، جوزافا؛ و دیگران(1349). سفرنامۀ ونیزیان در ایران (شش سفرنامه)، ترجمۀ منوچهر امیری، تهران: خوارزمی.
بروگش، هینریش (1368). سفری به دربار سلطان صاحبقران، ترجمۀ کردبچه، چاپ اول، تهران: اطلاعات.
بهاءالملک، میرزا مصطفی افشار (1349). سفرنامۀ خسرومیرزا (به پطرزبورغ)، چاپ محمد گلبن، بی‌نوبت، تهران: کتابخانۀ مستوفی.
پولاک، ادوراد یاکوب (تیر 1361). سفرنامۀ پولاک (ایران و ایرانیان)، ترجمۀ کیکاوس جهانداری، چاپ اول، تهران: خوارزمی.
جمالزاده، سید محمدعلی (1362). گنج شایگان یا اوضاع اقتصادی ایران، چاپ اول، تهران: کتاب تهران.
خورموجی، محمدجعفر(1363). حقایق‌الأخبار ناصری، چاپ حسین خدیوجم، چاپ دوم، تهران: نی.
سپهر، محمدتقی لسان‌الملک (1377). ناسخ‌التواریخ، تاریخ قاجاریه، جلد یک و دو، چاپ اول، تهران: اساطیر.
عیسوی، چارلز (1362). تاریخ اقتصادی ایران، عصر قاجاریه 1215ـ1332 ﮬ ق، ترجمۀ یعقوب آژند، چاپ اول، تهران: گستره.
فسایی، حاج میرزاحسن حسینی (بی‌تا). تاریخ فارسنامۀ ناصری، تهران: کتابخانۀ سنایی.
قطبی، بهروز (پاییز 1370). اسناد جنگ جهانی اول در ایران همراه با خبرهای تلگرافی جنگ پروس و فرانسه به خط ناصرالدین‌شاه قاجار، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کرمانی، ناظم‌الاسلام (1363). تاریخ بیداری ایرانیان، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
محمود، محمود (1362). تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در قرن نوزدهم میلادی، ج 1، چاپ پنجم، تهران: اقبال.
مخبر‌السلطنه هدایت، مهدیقلی (1363) الف. خاطرات و خطرات، چاپ چهارم، تهران: کتابفروشی زوار.
مخبر‌السلطنه هدایت، مهدیقلی (1363) ب. گزارش ایران قاجاریه و مشروطه، چاپ محمدعلی صوتی، چاپ دوم، تهران: نقره.
مفتون دنبلی، عبدالرزاق (1351). مآثر سلطانیه (تاریخ جنگ‌های ایران و روس)، چاپ غلامحسین صدری افشار، چاپ دوم، تهران: ابن‌سینا.
ملک‌آرا، عباس‌میرزا (1355). شرح حال عباس‌میرزا ملک‌آرا، چاپ عبدالحسین نوایی، چاپ دوم، تهران: بابک.
منصوربخت، قباد و محمود هاشمی (بهار و تابستان 1391). «سازوکار ورود، صعود، نزول و خروج ایل قاجار در منحنی قدرت سیاسی»، دوفصلنامۀ علمی ـ پژوهشی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال ششم، شمارۀ دهم. صفحات 137ـ154.
ناصرالدین‌شاه قاجار (1363). سفرنامۀ عتبات (1278 ﮬ ق)، چاپ ایرج افشار، چاپ اول، تهران: فردوسی و عطار.
ناصرالدین‌شاه قاجار (1377). روزنامۀ خاطرات ناصر‌الدین‌شاه در سفر اول فرنگستان، به‌ کوشش فاطمه قاضی‌ها، چاپ اول، تهران: سازمان اسناد ملی ایران، پژوهشکده اسناد.
ناصرالدین‌شاه قاجار (1379). روزنامۀ خاطرات ناصر‌الدین‌شاه در سفر دوم فرنگستان، به کوشش فاطمه قاضی‌ها، چاپ اول، تهران: سازمان اسناد ملی ایران، پژوهشکده اسناد.
واتسن، رابرت گرانت (بی‌تا). تاریخ ایران از ابتدای قرن نوزدهم تا سال 1858، ترجمۀ ع. وحید مازندرانی، تهران: انتشارت سخن.