نوع مقاله : ویژه نامه تاریخ اجتماعی زن د رهنر و جامعه ایران و جهان باستان پیرامون آن(سردبیر مهمان ویژه نامه: دکتر اسماعیل سنگاری)

نویسندگان

1 دانشجو

2 دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

3 استادیار گروه ادیان شرق، دانشگاه ادیان و مذاهب قم

4 استادیار تاریخ ایران دورۀ اسلامی، دانشگاه اصفهان

10.30465/shc.2023.45242.2459

چکیده

هدف این پژوهش بررسی یکی از ابریشم‌نگاره‌های مانوی از مجموعۀ تورفان در موزۀ هنرهای آسیایی برلین با نقشی از ایزدبانویی-احتمالاً، دوشیزۀ روشنی است که رهنمایِ پاره‌های نور به سرچشمۀ هستی خویش «بهشت روشنی» است. او سبب رستاخیز روشنی‌ها (آزادسازی پاره‌های نور) محبوس در گیاهان و دیگر رستنی‌هاست. از این رو، مقالۀ حاضر می‌کوشد خویشکاری‌های او را در تناظر با ایزدبانو اَناهیتای زردشتی و ایشتار بابلی ببیند. فرضیۀ این پژوهش، که برای نخستین بار در این‌جا مطرح می‌شود، بر این مبنا پی‌ریزی شده است. ما در این‌جا می‌کوشیم با استفاده از روش‌ِ توصیفی-تحلیلی و با بهره‌وری از منابع کتابخانه‌ای به کندوکاو در نقش‌مایۀ انسانیِ مرکزیِ «ابریشم‌نگارۀ دوشیزۀ روشنی و دو بانوی گزیده» پرداخته، همانندی‌های این سه ایزدبانو را در سنجش هم قرار دهیم و نشان دهیم که مانیِ بابلی و ایرانی تا چه اندازه می‌توانسته از اسطوره‌های سرزمینش الهام گرفته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات