برساخت بانوان ایرانی بر اساس الگوی تصویر شده از زن غربی در دوران محمدرضا شاه پهلوی (مطالعه موردی: نشریه بانو)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد، تهران

3 استادیار گروه مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده
پهلوی دوم با هدف نوسازی اجتماعی مدنظر خود همواره درصدد بازنمایی الگوی غربی از مفهوم «زن» در جامعه ایرانی بود. مطبوعات به ویژه نشریات بانوان، از جمله نشریه بانو از ابزارهای مهم در بازنمایی الگوهای پسندیده‌شده دولت از بانوان بودند. سوال اصلی مقاله در خصوص نحوه بازنمایی بانوان در نشریه بانو بین سال‌های (26-1323ه.ش) می‌باشد. ماحصل پژوهش که به روش تحلیل محتوایی و با تکیه بر استراتژی‌های سه‌گانه بازنمایی مدنظر استوارت هال صورت گرفته نشان می‌دهد که نشریه در راستای رفع موانع راهبردی دولت شامل عدم انسجام معنایی در مورد ویژگی زن ایده‌آل و عدم تناسب تعاریف مدنظر با بافت ارزشی و هنجاری جامعه و همچنین تحقق اهداف راهبردی دولت شامل مقابله با ارزش‌های سنتی جامعه و ایجاد تشابه ظاهری بین بانوان ایرانی و غربی تلاش نموده است تا با طرح مضامین هنجاری (کلیشه‌سازی)، معرفی برخی از شخصیت‌های مدنظر با تمرکز بر زیبایی‌های زنانه ایشان در قالب بیوگرافی‌نویسی (طبیعی‌سازی) و پرداختن به موضوعاتی از قبیل آموزش حرکات ورزشی در راستای زیبایی و تناسب اندام، رعایت آداب معاشرت، لزوم اشتغال و تحصیل بانوان و آموزش‌ نحوه پوشش و آرایش، آداب خانه‌داری و بچه‌داری به شیوه‌های نوین (برجسته‌سازی) خود را به عنوان مظهر افکار یک زن برجسته ایرانی معرفی نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله English

The Construction of Iranian Women Based on the Portrayed Model of Western Womanhood during the Reign of Mohammad Reza Shah Pahlavi (Case Study: Banu Magazine)

نویسندگان English

sajjad jalilian 1
ali morshedizad 2
shohreh pirani 3
1 PhD student of Political Studies of Islamic Revolution, Shahid University, Tehran, Iran
2 Associate Professor of Political Studies Department of Islamic Revolution, Shahed University, Tehran
3 Assistant Professor, Department of Political Studies of the Islamic Revolution, Shahid University, Tehran, Iran
چکیده English

Pahlavi II always tried to represent the western model of the concept of "woman" in Iranian society with the goal of social modernization. The press, especially women's magazines, including Banou magazine, were important tools in representing the government's preferred models of women. The main question of the article is about the representation of women in Banu magazine between the years (1323-26 AH). The result of the research, which was carried out by the method of content analysis and based on the three strategies of representation considered by Stewart Hall, shows that the publication aims to remove the strategic obstacles of the government, including the lack of semantic coherence about the characteristics of the ideal woman and the incompatibility of the considered definitions with the value and normative context. The society, as well as the realization of the strategic goals of the government, including confronting the traditional values of the society and creating an outward similarity between Iranian and Western women, has tried to introduce some of the considered characters by projecting normative themes (stereotyping) focusing on their feminine beauty. In the form of writing a biography (naturalization) and dealing with topics such as teaching sports movements in line with beauty and fitness, observing social etiquette, the need for women's employment and education, and teaching how to dress and make up, household etiquette and raising children in modern ways. Highlighting) to introduce herself as the embodiment of the thoughts of a prominent Iranian woman.

کلیدواژه‌ها English

"
Bano magazin
representation
stereotyping
naturalization
highlighting"
آبراهامیان، یرواند (1382)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل­محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
ایرانی­پور نظری (1388)، «برجسته­سازی»، نشریه کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره23، 82-91.
بانو (1323)، ش1، ش2، ش3
بانو (1324)، ش4، ش5، ش6، ش7، ش8، ش10، ش11، ش12، ش13، ش15
بانو (1325)، ش16، ش18، ش19، ش20، ش21، ش22، ش23
بانو (1326)، ش25، ش26، ش27، ش28
بیگدلو، رضا (1391)، «کشاکش دولت و نیروهای مذهبی در مورد قوانین و جایگاه زنان در دوره پهلوی دوم. مطالعه موردی مجله زن روز در دهه‌های 40 و 50 ه.ش»، نشریه پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام. دوره 6. شماره 11، 17-34.
جعفری‌نژاد، مسعود و قائدی، محمدرضا (1392)،«عملیات روانی هالیوود در گسترش موج اسلام‌هراسی»، نشریه مطالعات عملیات روانی، شماره 37، 113-134.
راجرد، ویمر و دومینیک، جوزف (1384)، تحقیق در رسانه‌های جمعی، ترجمه کاووس سید امامی، تهران: انتشارات سروش و مرکز تحقیقات مطالعاتی و سنجشی برنامه‌ای صدا و سیما.
زائری امیرانی،سحر و عسگری‌کیا، فرشاد و خجیر، یوسف (1400)، «چگونگی بازنمایی مردم افغانستان در سینمای ایران بر اساس آرای استوارت هال»، فصلنامه رهپویه هنرهای نمایشی، دوره1،شماره 1، 55-62.
سادات شفیعی، سمیه و فراهانی، مژگان (1396)،«تحلیل محتوای نشریه پیک سعادت نسوان. بایسته‌هایی برای زنان در آستانه دوره پهلوی»، نشریه مطالعات تاریخ فرهنگی، سال 8. شماره 32، 1-27.
سهراب‌زاده، مهران و نیازی، محسن و نیکخواه قمصری، نرگس و اکبری، اندیشه (1399)،«برساخت هویت زنانه در متون روشنفکری ایران از عصر مشروطه تا پایان پهلوی اول»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 16، شماره 61، 151-176.
صفایی، داوود و هادوی، محمدحسین (1391)،«تحلیل محتوای اجتماعی روزنامه‌های ایران و آفتاب یزد»، نشریه فرهنگ و ارتباطات، دوره2، شماره 6، 79-100.
عزیزی، فاطمه (1389)، بازنمایی زن در نشریات زن‌نگار در فاصله سال‌های 1289 تا 1320ه.ش، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مطالعات زناندانشگاه علامه طباطبایی: دانشکده علوم اجتماعی.
فیسک، جان (1388)، درآمدی بر مطالعات ارتباطی، ترجمه مهدی غبرایی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
قره، رایحه و باستانی، سوسن (1401)،«بررسی جامعه‌شناختی مفهوم بدنمندی زنان در مطبوعات دوره پهلوی دوم. مطالعه موردی نشریه بیداری ما»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره15، شماره 4، 66-81.
کوثری، مسعود و تفرشی، امیرعلی (1396)،«هویت زنانه در گفتمان پهلوی دوم. مطالعه موردی مجله زن روز و سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی درباره زنان»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران. دوره 10. شماره 1، 145-175.
گیویان، عبدالله و مخزن موسوی، هاجر (1392)،«بازنمایی شخصیت مذهبی در سریال مرگ تدریجی یک رویا»، نشریه مطالعات سبک زندگی، سال 2. شماره 5، 135-168.
مداح‌علی، شیوا (1401)، بانوان در عصر پهلوی دوم، ارومیه: انتشارات خسروانی مجد.
موسوی سامه، محدثه و عسگری‌کیا، فرشاد (1401)،«مطالعه نحوه بازنمایی اقلیت‌های دینی در سینمای ایران بعد از انقلاب اسلامی بر اساس آرای استوارت هال»، فصلنامه رهپویه هنرهای نمایشی، دوره 1. شماره 4، 49-58.
مهدی‌زاده، محمدمهدی (1389)، نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران:انتشارات همشهری.
هال، استوارت (2003)، معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی، ترجمه احمد گل‌محمدی، تهران: نشر نی.
هیوارد، سوزان (1388)، مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی، زنجان: انتشارات هزاره سوم.
یوسفی‌فر، شهرام و جنگجو، شهناز (1395)، «چگونگی بازنمایی زن و زنانگی در آگهی‌های تجاری روزنامه اطلاعات (1320-1304ه.ش)»، پژوهش‌نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی. سال5، شماره 2، 109-129
 
دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28
پاییز و زمستان 1403
اسفند 1403
صفحه 103-132

  • تاریخ دریافت 18 فروردین 1403
  • تاریخ بازنگری 26 اردیبهشت 1404
  • تاریخ پذیرش 20 خرداد 1404