نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه تهران

چکیده

شاهان قاجار بیش از شاهان دیگر سلسله‌های حاکم بر ایران به قم و عمران این شهر مذهبی اشتیاق نشان دادند. در دوران ناصرالدین‌شاه و به‌همت صدراعظمش میرزا ‌علی‌اصغر‌خان امین‌السلطان، راه جدیدی بین تهران و قم با تعداد زیادی کاروان‌سرا، حمام، و مهمان‌خانه ساخته شد و بعدها کمپانی برادران لینچ
(Lynch) این راه را کامل‌تر کرد. با وجود این‌که شهر قم در دوران قاجاریه از لحاظ اقتصادی شهر مهمی به‌شمار نمی‌رفت؛ ولی به‌علت قرار‌گرفتن حرم حضرت معصومه (ص)، وجود مقابر شاهان صفویه و قاجاریه
و تنی چند از شخصیت‌های بزرگ سیاسی و دینی، نزدیکی به پایتخت سیاسی ـ مذهبی کشور و تجمع شخصیت‌های معروف مذهبی در این شهر اهمیتی سیاسی و مذهبی داشت و شاهان قاجار سعی داشتند از این شرایط قم برای کسب مشروعیت بیشتر مذهبی و سیاسی خود استفاده کنند.
راه تهران ـ قم در دوران ناصرالدین ‌شاه تکمیل شد ولی عواملی همچون منفعت شخصی میرزا‌ علی‌اصغر‌خان امین‌السلطان، دور‌بودن راه جدید، گرانی حمل و نقل و امکانات رفاهی این جاده و در‌نهایت رسیدگی‌نکردن به آن در سال‌های بعد از ساخت ارزش اقدامات در مورد این راه را با چالش مواجه کرد و منافع اقتصادی و تجاری مردم قم را تأمین نکرد.

کلیدواژه‌ها