تحقیقات تاریخ اجتماعی

تاثیر طبقه و سرمایۀ موروثی بر تداوم کسب و کار خانوادگی: مطالعۀ موردی کسب و کار خانوادۀ خجسته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

طه رادمنش 1
علیرضا ملائی توانی 2

1 دانشجوی دکتری تاریخ/ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

2 دانشیار پژوهشکده تاریخ/ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

https://doi.org/10.30465/shc.2019.25140.1887
چکیده
تداوم و پیوستگی کسب و کارهای خانوادگی از جمله شاخصه‌های مهم ساختار اقتصادی یک جامعه به شمار می‌رود. عوامل و دلایل زیادی بر تداوم این نوع از کسب و کار اثرگذار است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، سرمایۀ موروثی خانوادگی کنشگران کسب و کار است. سرمایۀ موروثی ارتباط تنگاتنگی با طبقۀ خانوادگی افراد دارد که سبب می‌گردد گردانندگان این نوع از کسب و کار، با تکیه بر پشتوانۀ مادی (سرمایۀ مالی و املاک) و معنوی (نام و اعتبار خانواده) خانوادگی خود، تداوم فعالیت اقتصادی خود را تا حد زیادی تضمین کنند. کسب و کار خانوادگی خجسته که در زمینۀ صنعت نساجی و بافت ترمه در شهر یزد فعالیت دارد توانسته امروز تا نسل چهارم تداوم داشته باشد. کسب و کاری که در سال 1263 ش. در یزد توسط حسین عباس بنا نهاده شد و توسط فرزندش خلیل ادامه پیدا کرد. راه او توسط دو پسرش؛ محمدرضا و محمدصادق دنبال شد. امروز این کسب و کار توسط زینب خجسته وارد نسل چهارم خود شده است. مسالۀ اصلی در این مقاله این است که چرا و چگونه این کسب و کار تداوم یافته و طبقه و سرمایۀ موروثی در این تداوم چه نقشی ایفا کرده است؟. این پژوهش در صدد است تا بر اساس مطالعه‌ای میدانی و با بهره‌گیری از منابع نوشتاری و رویکرد تاریخ شفاهی، ضمن بررسی مدل‌های گوناگون مدیریتی در خانوادۀ کارآفرین، دیرپایی کسب و کار خانوادۀ خجسته را از منظر تاریخی و نظری تحلیل نماید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد عامل سرمایۀ موروثی؛ چه در قالب مالی و عینی و چه در شکل انتزاعی؛ مثل نام و اعتبار خانوادگی، پشتوانۀ محکمی برای این کسب و کار بوده و توانسته تا اندازۀ زیادی، تداوم این بنگاه را تضمین کند. 

کلیدواژه‌ها

کسب و کار خانوادگی
تداوم
خانوادۀ خجسته
سرمایۀ موروثی
طبقه

عنوان مقاله English

class and heritage capital effect on continuity if family business: case study: khojasteh family business.

نویسندگان English

taha radmanesh 1
Alireza Mollaiy Tavany 2
1 Phd student of history/ IHCS
2 Associated Professor of History/Institute for humanities and cultural studies
چکیده English

Continuity of a family business has a direct relation to heritage capital and family class. Low percent of family businesses trans to the next generation. Khojasteh family business which is active in texture and wooling termeh, nowadays enter the 4th generation of it’s life. This family business launched in 1885 by hossein abbas and followed by his son khalil. After khalil, his sons: mohammadreza and mohammad sadegh continue his way. And now zeinab, mohammadraza’s daughter has an important role in family as 4th generation. The main question is: why and how this business continue? And what family class and heritage capital do about this continuity?. In this article we focus on heritage capital and it’s role on continuity about this business, by supposing other elements. And we investigate some types of family management models on this family and also analyze the role of family about this question. Oral history & documents has basic role in this article.

کلیدواژه‌ها English

family business
continuity
khojasteh family
heritage capital
class
آفوآ، آلن،  (1395)، مدل‌های کسب و کار، محمدمهدی سپهری و مرتضی مرادی و سید احسان طیبی، تهران: رسا.
احمدپور داریانی، محمود، سمیع‌زاده، مهدی (1390)، کسب و کارهای خانوادگی، تهران: پویندگان پارس.
بهداد، سهراب،  نعمانی، فرهاد  (1387)، طبقه و کار در ایران، محمود متحد، ، تهران: آگاه.
بهنام، جمشید (1352)، ساخت‌های خانواده و خویشاوندی در ایران، تهران: خوارزمی.
پیکتی، توماس (1396)، سرمایه در سدۀ بیست و یکم، ناصر زرافشان، تهران: نگاه.
تاجبخش، کیان، (1393)، آرمانِ شهر، افشین خاکباز، تهران: نی.
تامپسون، ای. پی، (1396)، تکوین طبقۀ کارگر در انگلستان، محمد مالجو، تهران: آگاه.
سعیدی، علی اصغر، و فریدون شیرین‌کام، (1388)، موقعیت تجار و صاحبان صنایع در ایران عصر پهلوی: زندگی و کارنامۀ حاج محمدتقی برخوردار، تهران: گام نو.
سگالن، مارتین، (1388)، جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، حمید الیاسی، تهران: مرکز.
کرامپتون، رزماری (1396)، طبقه و قشربندی اجتماعی، هوشنگ نایبی، تهران: نی.
گلدول، مالکوم (1396)، داستان موفقیت نخبگان، نوشین طیبی، تهران: نیلوفر.
لکووی، کلی،  پندرگست، جنیفر (1393)، تداوم کسب و کار خانوادگی، حسین صامعی، تهران: آریانا قلم.
مالجو، محمد (1396)، سیاست اعتدالی در بوتۀ نقد اقتصاد سیاسی، تهران: لاهیتا.
محبوبی اردکانی، حسین (1368)، تاریخ موسسات تمدنی جدید در ایران، ج سوم، تهران: دانشگاه تهران.
مختاری اصفهانی، رضا، (1383)، گزارش‌های ایالات و ولایات از اوضاع اجتماعی- اقتصادی ایران در سال 1310 ه. ش.، تهران: مرکز اسناد ریاست‌جمهوری، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
اسناد آرشیوی
دفتر یادداشت بافندگی حسین خجسته در مورد موجودی ابریشم مصنوعی و خرید و فروش آن، مرکز اسناد ملی استان یزد، شناسۀ سند 96/293/21366.
مصاحبه‌ها
مصاحبۀ مرکز اسناد یزد با خلیل خجسته، 6/7/85.
مصاحبۀ نگارندگان با زینب خجسته، 9/11/95.
مصاحبۀ نگارندگان با محمدرضا خجسته، 19/10/95، 26/10/95، 9/11/95، 12/2/96.
مصاحبۀ نگارندگان با محمدصادق خجسته، 8/3/97.
Bourdieu, pierre (1987), “what makes a social class?”, berkeley: journal of sociology, 1987, no 22.
Fletcher, denise,(2001), understanding the small family business, london and newyork: routledge.
Gersick, k. e (1991), generation to generation: life cycles of the family business, boston: m.a harvard business school.
Gimeno, alberto, (2010), family business models: practical solutions for the family business, 1st, macmillan palgrave.

  • تاریخ دریافت 08 خرداد 1398
  • تاریخ بازنگری 09 مرداد 1398
  • تاریخ پذیرش 12 شهریور 1398

صفحه اصلی

راهنمای نویسندگان

داوران

تماس با ما