بازتاب فقر در تصاویر عصر قاجار؛ آلبوم لارنس لاکهارت (بر اساس نظریه جامعه‌شناسی بوردیو)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای تاریخ ایران. دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده
عکاسان مانند جامعه‌شناسان نسبت به معضلات اجتماعی مانند فقر تعلق خاطر دارند. در عکس‌های ثبت شده از ادوار مختلف تاریخ ایران می‌توان زوایایی از زندگی مردم و محیط پیرامون آنها از پوشش، خوراک و بناها تا مراسم و آیین‌ها و حتی زوایای زندگی اجتماعی از جمله فقر را دید. در این مقاله چگونگی بازنمایی فقر در تصاویر لاکهارت از ایران مورد بحث است. سوال پژوهش این است که آیا آنچه لاکهارت در تصاویر خود از جامعه ایرانی بازتاب داده را می‌توان فقر محسوب کرد؟ در پاسخ به این سوال از جامعه‌شناسی بوردیو و به‌ویژه نظریه میدان او بهره برده‌ایم. این پژوهش بر مبنای داده‌های کتابخانه‌ای و اسناد تصویری تدوین و نگارش یافته است و نتایج بررسی نشان می‌دهد تصاویر لاکهارت بیانگر فقری است که به‌رغم آغاز دوره مدرنیزه شدن ایران در عصر پهلوی همچنان گریبانگیر مردم بود. «تمدن بولواری» رضاشاه به شهرهای بزرگ و برخی مراکز خاص محدود می‌شد و با دور شدن از مرکز جامعه و زندگی واقعی در ایران بیشتر خود را نشان می‌داد. تضادی که در تصاویر لاکهارت دیده می‌شود، به شکل مناسبی بیانگر این وضعیت است، در حالی که در شهری مثل آبادان بزرگترین پالایشگاه نفتی جهان را داریم، در همان حال در شهرهایی مثل خرمشهر یا مشهد مردم با فلاکتی دست و پنجه نرم می‌کنند که ناشی از سیاست‌های حکومت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله English

Reflection of Poverty in Qajar Era Images; Lawrence Lockhart's album (Based on Bourdieu's Theory of Sociology)

نویسنده English

narges salehnejad
PhD student of Iranian history. Al-Zahra University, Tehran, Iran
چکیده English

Photographers like sociologists are concerned with social problems like poverty. Most foreign photographers have made great efforts to portray Iranian society. In these photos you can see people's lives and their surroundings. Poverty is a social phenomenon examine in the historical context of society. Poverty is mainly related to economic, political and social conditions and directly related to the distribution of power and wealth in society. What is discussed in this article is how to represent poverty in Lockhart's depictions of Iran. The research question is, what is seen in the images is poverty? It is examined according to Bourdieu's sociology. In Bourdieu's sociology poverty has a social space with certain mechanisms. Poverty in Iran was caused by two mechanisms: the rulers' disregard for the social and economic status of the people And the institutionalization of poverty in people that did not move them to get out of their situation. What Lockhart depicted in his photos, It illustrates the poverty that, despite the beginning of Iran's modernization in the Pahlavi era, continued to plague the people. The "Bolivarian Civilization", was confined to large cities and certain centers, And the farther away from the center, Society and real life in Iran were more self-evident. The contrast seen in Lockhart’s images illustrates this situation, appropriately, While we have the world's largest oil refinery in a city like Abadan At the same time, in cities like Khorramshahr or Mashhad, people struggle with misery that results from government policies.

کلیدواژه‌ها English

Poverty
Qajar
Illustrated Sociology
Lawrence Lockhart
Bourdieu
ابوت، کیث ادوارد، (1396)، شهرها و تجارت ایران در دوره قاجار، ترجمه سید عبدالحسین رئیس‌السادات، تهران: امیرکبیر.
اشرف، احمد و علی بنوعزیزی، (1388)، طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران، ترجمه سهیلا ترابی فارسانی، تهران: نیلوفر.
انصاری، منصور و فاطمه طاهرخانی، (1389)، «بررسی نظریه زبان و قدرت نمادین پیر بوردیو»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، سال اول، شماره سوم، صص 65-51.
برجر، جان، (1396)، درباره نگرستین، ترجمه فیروزه مهاجر، تهران: نشر بان.
بکر، هاوارد، (1387)، «عکاسی و جامعه‌شناسی»، ترجمه گلاره خوشگذران حقیقی، بیناب (سوره مهر)، شماره 12، صص 133-100.
توسلی، غلامعباس، (1383)، «تحلیلی از اندیشه بوردیو»،نامه علوم اجتماعی، سال یازدهم، شماره 23.
خوش‌آمدی، مرتضی، (1388)، گفتمان، فقر، قدرت با تمرکز بر جامعه‌شناسی بوردیو، تهران: بینش نو.
دورتیه، ژان فرانسوا، (1381)، «پیر بوردیو انسان‌شناس و جامعه‌شناس (یادی از بوردیو)»، ترجمه مرتضی کتبی، نامه انسان‌شناسی، شماره 1.
راچ، جک و جانت راچ، (1356)، جامعه‌شناسی فقر، ترجمه احمد کریمی، تهران: امیرکبیر، چاپ دوم.
روحی، زهره، (1391) «شورمندی عکس»: رولان بارت، در http://www.anthropology.ir/node/14928
ریترز، جورج، (1374)، نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علمی، چاپ دوم.
سونتاگ، سوزان، (1396)، درباره عکاسی، ترجمه نگین شیدوش، چاپ ششم، تهران: حرفه نویسنده.
شایان مهر، علیرضا، (1394)، پی‌یر بوردیو، تهران: اختران.
عبدالله‌یف، ز.ز، (1369)، «طبقه بورژوا و طبقه کارگر ایران در سال 1900 م.»، تاریخ اقتصادی ایران (عصر قاجار)، ویراستار چارلز عیسوی، ترجمه یعقوب آژند، تهران:نشر گستره، چاپ دوم، صص 78-62.
فاضلی، نعمت‌اله، (1391)، مردم‌نگاری هنر (جستارهای جامعه‌شناختی و انسان‌شناختی در زمینه هنر و ادبیات)، تهران: فخراکیا.
فکوهی، ناصر، (1384)، «پیر بوردیو: پرسمان دانش و روشنفکری»، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، شماره 5.
فلوسر، ویلم و دیگران، (1396)، تاریخ‌نگاری و عکس (جستارهایی پیرامون عکس به مثابه سندی تاریخی)، ترجمه محمدغفوری، تهران: آگه.
فوران، جان، (1390)، مقاومت شکننده، تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی، ترجمه احمد تدین، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
فورمان، آخور و دیگران، (1396)، نگاه‌ها به ایران: ایران پایان سده نوزدهم میلادی در مجموعه‌ عکس‌های هوتس، کتابخانه دانشگاه لایدن هلند، ترجمه مهدی عراقچیان، تهران: پرگار.
کدی، نیکی، (1369)، «دهقانان ایران در سال 1900م.»، تاریخ اقتصادی ایران (عصر قاجار)، ویراستار چارلز عیسوی، ترجمه یعقوب آژند، تهران:نشر گستره، چاپ دوم
گرنفل، مایکل، (1389)، مفاهیم کلیدی پی‌یر بوردیو، ترجمه محمدمهدی لبیبی، تهران: نشر افکار.
گل‌محمدی، محمود، (1388)، «عکاسی و فرهنگ عمومی»، نامه پژوهش فرهنگی، سال دهم، دوره سوم، شماره 7، صص 135-115.
لابن، ژان، (1359)، جامعه‌شناسی فقر (جهان سوم و جهان چهارم)، ترجمه جمشید بهنام، تهران: خوارزمی.
لوئیس، ا، (1353)، «فرهنگ فقر»، ترجمه ثریا.م، ماهنامه علوم اجتماعی، دوره 1، شماره 4، صص25-7.
محمدپور، ا، (1390)، «زنان و فرهنگ فقر»،مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد، شماره 1، صص 97-165
موذنی، احمد و علی بهشتی‌دوست (1396)، «بررسی رابطه بازتولید فرهنگی و طبقه اجتماعی با تاکید بر تقدیرگرایی (سرپرستان خانوار شهر اصفهان)»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال 28، شماره پیاپی 68، صص 71-94
Ernest Tucker، LOCKHART, LAURENCE، Last Updated: May 24, 2013، http://www.iranicaonline.org/articles/lockhart-laurence.
Watton cherish, (2016),using photos as historical sources, november 17.
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19
بهار و تابستان
شهریور 1399
صفحه 201-220

  • تاریخ دریافت 24 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری 26 مهر 1399
  • تاریخ پذیرش 27 آبان 1399