نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان،

2 دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

3 دانشگاه کاشان.

چکیده

طلسم و تعویذ از جمله اشیائی است که بشر از گذشته تا کنون برای رفع بلایا و مصائب از آنها استفاده ‌کرده است. از جمله اقوامی که استفاده از طلسم در بین آنها امروزه نیز رواج دارد، عشایر بلوچ هستند. آنان برای دفع بلاها و دوری از نیروهای بد از زندگی، از اشیاء و نقوش نمادین در تولیدات روزمره استفاده می‌کردند. از آنجا که دستبافته‌ها از مهمترین هنرهای کاربردی و روزمره آنان است و تصویر بسیاری از طلسم و تعویذها، بر روی این هنر استفاده می‌شود این پژوهش به دنبال پاسخ به تأثیر باورهای ماوراء الطبیعی بر روی دستبافته‌ها است. لذا با توجه به هدف پژوهش که بررسیِ حضورو بروز باورهای ماوراءالطبیعی در فرهنگ مادی عشایر بلوچ با تأکید بر دستبافته‌ها است، در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با گردآوری منابع به روش کتابخانه‌ای و میدانی این نتیجه حاصل گشت که اعتقادادت و باورهای این قوم در دستبافته‌های آنان در قالب نقوش گیاهی، هندسی، حیوانی، انسانی و اشیاء کاربردی تجلی یافته است. همچنین فراوانی نقوشی برگرفته از اشیاء کاربردی، بیش از دیگر عناصر بود. به‌علاوه فراوان‌ترین و گسترده‌ترین مفهوم در میان مفاهیم، چشم زخم بود. به نظر می‌رسد از گذشته تاکنون دفع نیروهای شر که مهمترین آن نگاه دیگری است، در میان این قوم نیز نسبت به دیگر بلاها از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات