نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری تاریخ، دانشگاه الزهرا
2 استاد گروه تاریخ، دانشگاه الزهرا
3 استاد دانشگاه لایدن هلند
چکیده
پژوهش حاضر میکوشد تا پاسخی برای چگونگی تأمین نیروی انسانی شاغل در شرکت نفت انگلیس و ایران در آبادان و مسجدسلیمان بیابد. عوامل گوناگونی که سبب جذب عشایر به سکونت در شهرهای نفتی شدند و انگیزه‌هایی که موجب مهاجرت مردم از شهرها و روستاهای ایالات دیگر به مناطق نفتی شد، پرسش‌های جزئیتری هستند که به آنها خواهیمپرداخت. توسعۀ صنعت نفت به جابهجایی جمعیت، افزایش جمعیت، تغییر مشاغل و شکلگیری قشر کارگر صنعتی در مناطق نفت‌خیز جنوب ایران انجامید.
این پژوهش با شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی بر اساس نظم و توالی منطقی تاریخی انجامیافتهاست. تأکید پژوهش حاضر بر اسناد و مدارک موجود در آرشیوهای ایران و انگلستان بوده است. روش و نظریۀ مورد استفاده در تحقیق حاضر به نوعی نگارش «تاریخ از پایین»(History from Below) و پرداختن به تاریخنگاری فرودستان (سوبالترن) در صنعت نفت است.1 به تعبیری می‌توان گفت تاریخ از پایین خوانش دیگری از تاریخ اجتماعی است. در این رویکرد، عاملیت تاریخی به فرادستان و نهادهای اجتماعی و سیاسی منحصر نمی‌شود و بیشتر در پی یافتن نقش جمهور مردم در تحولات جامعه است.
یافتهها حاکی از آن است که فعالیت شرکت نفت انگلیس و ایران در جنوب ایران موجب ایجاد تأسیسات و پالایشگاههایی شد. استخدام عشایر و روستاییان بهعنوان کارگر در مجموعۀ وسیع صنعت نفت و بهرهمندی از امنیت نسبی، امکانات مالی ثابت و خدمات بهداشتی سبب مهاجرت افراد از نقاط مختلف به منطقۀ نفت‌خیز خوزستان شده و بدینترتیب گام بزرگی در جهت قوامیافتن طبقۀ کارگر در ایران برداشته شد.
کلیدواژه‌ها
)