نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد تاریخ/ دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشیار گروه تاریخ/ دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
بازار به عنوان رکن اقتصادی نظام شهری قدمتی طولانی در تمدن مصری دارد. حضور والیان مسلمان در چند سده نخست در مصر بر تغییر وضعیت بازارها و حتی شکل اقتصادی آنها تاثیر گذاشت. دغدغۀ اصلی این پژوهش یافتن پاسخ این پرسش اساسی که کارکردهای اجتماعی-مذهبیبازارهای مصراسلامی در عصر والیان مسلمانچه بوده است؟ جستوجوهای کتابخانهای و مطالعه منابع مکتوب متکی بر شیوه مطالعات تاریخی یعنی روش توصیفی و تحلیلی متکی بر استنتاج و قیاس نشان داد که توسعه موقعیت مکانی فضای شکل گیری بازارها به مثابه رکن مهم حیات اجتماعی و تمدنی در مصر ، زمینه مساعدی را برای برگزاری وگسترش آیینهای ملی و مذهبی فراهم آورده است.برپایی بازارهای مهم در مجاورت مسجد بویژه مساجد جامع موجب پیوستاری اقتصاد و دین شده است .مجموعه درهمتنیده از کارکردهای دینی در بازارهای مصر درانعقاد مجلس قرآنخوانی و حفظ آن و یا برگزاری نماز جمعه و نیز تاسیس نهادهای اقتصادی چون حسبه به عنون تنظیمکننده کنشهای اقتصادی بازار و همچنین شکلگیری اصناف و تشکیلات صنفی درون بازار و پیشههای تخصصی بدرستی متجلی است. علاوهبراین نقش فضای گستردۀ بازار در ایجاد اجتماعات عظیم مردمی علیه حاکمیت سیاسی و نیز حضور بازاریان در شورشهای اجتماعی به علت فشارهای مالی والیان از دیگرسو انعکاسدهنده نقشهای اجتماعی بازار و بازاریان در جامعۀ مصر عصر والیان بود.
کلیدواژه‌ها
)