نوع مقاله : ویژه نامه تاریخ اجتماعی زن د رهنر و جامعه ایران و جهان باستان پیرامون آن(سردبیر مهمان ویژه نامه: دکتر اسماعیل سنگاری)
نویسنده
استادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان
چکیده
اصطلاح «خوئدوده» یکی از مهمترین مفاهیم فقه زرتشتی است که به ازدواج با خویشان نزدیک تعبیر شدهاست. از جمله شواهد مربوط به وجود این رسم بین برخی از ایرانیان، متون غیر ایرانی به ویژه یونانی و رومی هستند که بارها توسط محققان مورد کنکاش قرار گرفتهاند. اما یونانیان و رومیان تنها مللی نبودند که به این نوع از ازدواج بین ایرانیان اشاره کردهاند، متون چینی، بودایی، ژاپنی و کرهای نیز در این مورد اطلاعات جالبی دارند. مقالۀ حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی و بررسی تطبیقی شواهد مربوطه در متون شرقی و غربی، سنت خوئدوده را در میان زرتشتیان داخل و خارج ایرانشهر بررسی کند. مداقه در این متون نتایجی را در بر دارد. نخست، آنکه اطلاعات این متون را می توان به دو دسته تقسیم کرد. قسمتی از این اطلاعات گزارشهایی را شامل میشوند که به این رسم در بین زرتشتیان و دیگر اقوام زرتشتی خارج از ایران میپردازند. بخش دیگر مربوط به ایرانیان زرتشتی مهاجر در شرق دور است. کتیبۀ مقبرۀ ماشی(Mǎ Shì (馬氏)) در چانگ آن (Cháng'ān (長安))، از جمله مهمترین این دادههاست که چگونگی این رسم در بین ایرانیان مهاجر در چین را نشان میدهد. مدعای نویسنده این است که بر طبق این متون، رسم ازدواج با محارم، عملی دینی بوده که تنها متعلق به ایرانیان نبوده بلکه درمیان بیشتر آریایی-هایی که بر دین زرتشتی بودند رواج داشتهاست.
کلیدواژهها
موضوعات