نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمدجواد عبدالهی

استادیار پژوهشکده اسنادسازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، تهران، ایران

چکیده

با پیروزی جنبش مشروطیت درخواست‌های متعددی برای اصلاح روابط کار طرح شد. با این حال تا پایان شهریور 1320، هیچگاه قانون کاری در مجلس شورای ملی به تصویب نرسید. با وجود این، بر طبق تصویب‌نامه‌ای از هیئت‌ وزرا در اسفند سال 1309 صندوق احتیاطی در سال 1310 برای عملجات مشغول به کار در ساخت طرق و شوارع تشکیل شد و در سال 1311 عملجات ادارات راه‌آهن نیز مشمول خدمات این صندوق شدند. هرچند در نظامنامه این صندوق‌به بسیاری از وجوهی که روابط کار را تنظیم می‌کرد توجهی نشده بود اما دو مورد عمده از اهداف عملجات را تأمین می‌کرد. نخست پرداخت غرامت به کارگرانی که در حین کار آسیب می‌دیدند و دوم ارائه خدمات بهداشتی به آن‌ها به هنگام بیماری و وقوع حوادث ناشی از کار. بر این اساس نوشتۀ حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی موجب تشکیل صندوق احتیاط طرق در سال 1310 شد؟ مدعای نوشتۀ حاضر آن است که با توجه به ضرورت ارائه خدمات اجتماعی در طرح‌های راه‌سازی به علت بالان بودن میزان بیماری و حوادث ناشی از کار، سازوکار صندوق‌های احتیاط با ارائه خدمات اجتماعی حداقلی به هزینه خود عملجات، در چنین موضوعاتی از کارفرماها سلب مسئولیت می‌کرد.

کلیدواژه‌ها

• راه‌سازی
• راه‌آهن
• عملجات
• وزارت طرق
• صندوق‌های احتیاط

موضوعات

• تاریخ اجتماعی