نوع مقاله : مقاله ترویجی
نویسندگان
1 دانشیار باستان‌شناسی دانشگاه نیشابور، خراسان رضوی، ایران
2 استادیار باستان‌شناسی مجتمع آموزش عالی گناباد، خراسان رضوی، ایران
3 دانش آموخته دکتری باستان شناسی، دانشگاه هنر اصفهان.
چکیده
تدفین یکی از مهم ترین نمودهای فرهنگ در روزگار ساسانی در نظر گرفته می شود. متون تاریخی رومی/بیزانسی در زمینه ی تدفین در عصر حاکمیت ساسانیان مطالب متنوعی ارائه کرده اند که می توان این اطلاعات را با یافته های باستان شناختی به صورت موازی بررسی کرد. هدف از انجام پژوهش پیش رو همسنجی اطلاعات تدفین عصر ساسانی درج شده در متون تاریخی رومی/ بیزانسی با یافته های باستان شناختی است. ضرورت دارد که یافته های حاصل از بررسی هر دو دسته مدارک (یافته‌های باستانشناختی و مطالب متون تاریخی) را پس از بررسی موازی با هم مقایسه و تحلیل نمود. این پژوهش کوشش نموده است تا به این پرسش پاسخ دهد که اطلاعات ارائه شده مورخان دوره‌ی امپراتوری روم و همچنین بیزانس (اعم از ارمنی/یونانی و رومی) در زمینه‌ی تدفین در عصر ساسانی؛ تا چه اندازه با مدارک باستان‌شناسی و متون مذهبی/تاریخی این دوره همخوانی دارد؟ نتیجه آنکه متون تاریخی رومی/بیزانسی بسته به شرایط و بازه‌ی زمانی نگارش، اطلاعات نسبتاً قابل توجهی در زمینه تدفین ساسانی ارائه داده‌اند، لیکن روح متعصبانه مذهبی/ملی حاکم بر این متون باعث شکل‌گیری آثاری نسبتاً مشابه هم و گاهی به دور از واقعیت گردیده است که تناقضِ مطالب، بارزترین وجه آن در نظر گرفته می‌شود. نویسندگان این متون آگاهی اندکی از تدفین‌های متنوع ناشی از تفاوت در طبقه اجتماعی، مذاهب گوناگون و موقعیت جغرافیایی و اقلیمی در عصر ساسانی داشته‌اند لیکن به خوبی واقف بوده‌اند که ساسانیان زرتشتی با تدفین در خاک مخالف بوده‌اند و به شدت با آن برخورد می‌کردند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)