نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، تهران، ایران.
چکیده
کسب درآمد به مثابه یکی از مولفه‌های تعیین شیوه زندگی و میزان رفاه اجتماعی افراد با سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها ارتباطی دوسویه دارد. از این رو تدوین سیاست‌های جدید، با ظهور پدیده‌های نوینی نیز در سطح جامعه همراه است. قاچاق یکی از پدیده‌هایی است که اثرات و مشکلات آن از تأسیس وزارت گمرکات تا به امروز دامنگیر جوامع مرزی ایران بوده و تبعات آن همچنان ادامه دارد. با برآمدن حکومت پهلوی و اصلاح و تدوین قوانین، شکل و شمایل زندگی ایرانیان نیز به تبع قوانین جدید دستخوش تغییراتی شد. این تغییرات علاوه بر ظاهر مردم، معیشت آنها را نیز تغییر داد. پیش از وضع و اجرای قوانین انحصاری، قاچاق کالا از جانب مردم نواحی سرحدی در حد مصارف شخصی بود. اما با اجرای این قوانین و به ویژه قانون انحصار تجارت خارجی در سال 1309 این پدیده دچار تحولی جدی شد. بررسی اسناد نشان می‌دهد از این دوره به بعد انحصاری شدن واردات و قیمت‌گذاری برخی از محصولات توسط دولت باعث اختلاف قیمت محسوس کالاها در دو سوی مرز شد. بنابراین تجار و بازرگانان اقدام به وارد کردن این اقلام در مقیاسی بزرگ کردند. به دلیل کنترل دولت، حمل این کالاها از گذرگاه‌های غیر رسمی صورت می‌گرفت. بنابراین بازرگانان و تجار برای واردات و صادرات از گذرگاه‌های غیر رسمی به استفاده از نیروی کار بومی روی آوردند. در نتیجه، این مقطع را می‌توان به عنوان ظهور پدیده کولبری قلمداد کرد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)